Foto: Shutterstock De vier maken onderdeel uit van PyroLife, een groot Europees trainingsprogramma dat in totaal vijftien natuurbrandexperts gaat opleiden. WUR-onderzoeker Cathelijne Stoof (Bodemgeografie en Landschap), expert op het gebied van natuurbranden, leidt het project. Het programma heeft een budget van vier miljoen euro en valt onder de Marie-Curie Innovative Training Networks.
Gaan jullie brandweermannen en -vrouwen opleiden?
‘Nee, we leiden promovendi op die gespecialiseerd zijn in het managen van natuurbranden. Als gevolg van klimaatverandering komen natuurbranden steeds meer voor. In Nederland zijn vorig jaar zo’n duizend branden geregistreerd. De oude aanpak is die van bestrijding. Maar met blussen alleen kom je er niet, dat is dweilen met de kraan open. We moeten een stap verder, naar adaptatie, naar leven met vuur en ruimte voor vuur.’
Ons landschap en onze rivieren zijn voorbeelden van hoe wij met water rekening houden. Dat kan ook met vuur.
Cathelijne Stoof
Moet vuur de ruimte krijgen?
‘Vuur is een natuurlijk proces. Vuur ruimt op. Als je vuur zijn gang laat gaan, leidt dat tot veel kleine branden. Als je vuur onderdrukt, krijg je af en toe enkele grote branden. De kunst is om dat goed te managen, analoog aan wat we met water doen om overstromingen te voorkomen op plekken waar we die niet willen. Ons landschap en onze rivieren zijn voorbeelden van hoe wij met water rekening houden. Dat kan ook met vuur. Analoog aan ruimte voor de rivier, krijg je dan ruimte voor het vuur.’
Betekent dit dat je sommige brandjes niet meer bestrijdt?
‘Wellicht. Het gaat erom de risico’s te beperken. Door bijvoorbeeld het landschap anders in te richten, huizen en tuinen anders te ontwerpen. Juist op de plekken waar groen en mensen samenkomen, zijn de risico’s het grootst. Juist daar moet je goed kijken waar je vuur toelaat en waar je preventie moet toepassen en waar niet. Uiteindelijk moet dat ertoe leiden dat branden minder impact hebben en kleiner blijven.’
Betekent dat ook dat wij moeten veranderen?
‘Ja, burgers moeten weten wat ze moeten doen bij een natuurbrand. Iedereen kent de beelden afgelopen jaar uit Portugal en Californië van zwartgeblakerde auto’s met dode mensen. Zulke megabranden komen bij ons niet voor. Maar Nederlanders reizen veel; ook in het buitenland moet je weten wat je moet doen bij brand. Je hebt overigens geen megabrand nodig voor impact. Ook kleine branden hebben grote impact. We zijn een dichtbevolkt land; een spoorbrandje legt het treinverkeer zomaar urenlang plat.’
Wat gaan de vier Wageningse promovendi doen?
‘De Wageningse promovendi gaan aan de slag met aan vuur aangepast landschapsontwerp, de effecten van vuur en as op bodem en water, het toepassen van lessen uit de overstromingspreventie op de aanpak van natuurbranden en het slaan van een brug tussen wetenschap en praktijk. Kern van PyroLife is de uitwisseling van kennis binnen Europa: de Zuid-Europese kennis over natuurbranden en de Noord-Europese kennis van waterbeheer.’