Foto: Geert-Jan Bruins De twee studenten (Zoe Delamore en Kim van Vliet) richtten in het kader van het mastervak agent based modelling of complex adaptive systems hun pijlen op de wolf. Een mooie keuze, legt hoogleraar GertJan Hofstede (Artificial Sociality) uit. ‘Complexe systemen zijn niet chaotisch, maar ook niet lineair. Het zit er een beetje tussenin. Kleine veranderingen kunnen in zo’n systeem, afhankelijk van de omstandigheden, tot ingrijpende gevolgen leiden.’
Kolonisatie
De vestiging van de wolf in ons land is volgens Hofstede zo’n systeem. De studenten gebruikten het model Netlogo om de kolonisatie van de wolf te simuleren. Basis voor het model is de habitatkaart die Wolven in Nederland heeft gemaakt. De kaart toont in detail welk gebied in principe geschikt is voor de wolf. Een set van parameters gebaseerd op het gedrag van de wolf en menselijk ingrijpen brengt die kolonisatie letterlijk in beeld.
Dat levert bewegende plaatjes op van wolven die vanuit Duitsland de grens overtrekken, op zoek gaan naar geschikte habitats en elkaar. Die roedels stichten en elkaars territorium bevechten. Die al of niet intensief worden beheerd door de mens, al naar gelang de invloed van de publieke opinie. Het is maar welke knoppen je aanbrengt en hoe hard je er aan draait.
Als je wolven verjaagt door te schieten, gaan ze dwalen en vergrijpen ze zich eerder aan schapen
GertJan Hofstede
Volgens het rekenwerk van de computer zullen zich nooit meer dan ongeveer 65 wolven in ons land vestigen. Dat strookt met eerdere schattingen van Wolven in Nederland en studie van Wageningse ecologen van ESG. Opmerkelijker is de bevinding dat beheer door afschot weinig effect heeft op de wolvenstand. ‘Alleen in Nederland afschieten helpt niet’, zegt Hofstede. ‘Ze komen gewoon uit Duitsland weer terug.’
Gevolgen van beleidskeuzes
‘Sterker nog, als je wolven verjaagt door te schieten, gaan ze dwalen en vergrijpen ze zich eerder aan schapen’, vervolgt hij. ‘Dat kun je zelf ook wel bedenken, maar het mooie van dit model is dat je de gevolgen van beleidskeuzes letterlijk voor je ogen zien. Het ondersteunt je intuïtie.’ Hofstede wil met Wolven in Nederland om de tafel om het model verder uit te breiden. ‘Dit is in één maand door studenten gedaan. Het is een goede start, maar voor toepassing in beleidsondersteuning is meer onderbouwing nodig.’