Foto Shutterstock Goede voornemens kunnen daarbij helpen, ontdekte onderzoek Danny Taufik, consumentgedragonderzoeker bij Wageningen Economic Research. Maar alleen als die voornemens relatief veel moeite kosten om uit te voeren.
Taufik onderzocht de invloed van zogenoemde private commitment op het energiebesparend gedrag van mensen. ‘Een private commitment is een afspraak die je met jezelf maakt, een soort goed voornemen, maar dat je ook vastlegt door iets te ondertekenen’, vertelt Taufik. ‘Uit ons onderzoek bleek dat zo’n commitment ervoor zorgt dat mensen zich moreel verplicht voelen zich aan hun eigen afspraak te houden, met als gevolg dat ze energiebesparend gedrag vertonen.’
Stekker eruit
Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van een energiebesparings-campagne van Ouwehands Dierenpark. In totaal deden 342 mensen mee. De deelnemers werden willekeurig over twee groepen verdeeld en kregen informatie over energiebesparing en de invloed daarvan op het milieu. Vervolgens werd de helft van de groep gevraagd een commitment te tekenen waarin ze verklaren dat ze hun huishoudelijke apparatuur, zoals telefoonopladers, laptops, televisies niet op stand-by laten staan, maar uit het stopcontact halen of uitzetten als ze deze niet gebruikten.
Een maand later kregen alle deelnemers een email met de vraag hoe vaak ze de apparaten daadwerkelijk uitzetten of uit het stopcontact haalden. Tot Taufik’s verbazing bleek dat de groep die zich specifiek had voorgenomen om de apparaten uit te zetten, dit niet vaker had gedaan dan de controle groep. ‘Maar toen we beter naar de resultaten keken, bleek dat dit waarschijnlijk komt omdat het uitzetten van die apparaten niet zo veel moeite kost, en de meeste mensen het dus al deden. Alleen bij de mensen voor wie het uitzetten van de apparaten relatief veel moeite kost, leidde de commitment tot een sterker gevoel van morele verplichting en energiebesparend gedrag.’
Duurzame keuzes
Apparaten die op stand-by staan zijn in de EU jaarlijks goed voor zo’n 19 miljoen ton CO2 uitstoot. ‘Het is dus belangrijk dat we uitvinden hoe we mensen bewegen energie te besparen’, zegt Taufik. Bijvoorbeeld door ze te motiveren zelf verantwoordelijkheid te nemen. Maar dan moet het dus niet iets te gemakkelijks zijn.
Taufik: ‘Beleidsmakers kunnen zich beter richten op de zaken die iets meer moeite kosten, bijvoorbeeld een vliegtax of het afnemen van groene stroom. Energiemaatschappijsites kunnen hun klanten eerst een private commitment laten ondertekenen, waarin ze verklaren duurzamere keuzes te maken op het gebied van energie. En daarna pas vragen of ze groene stroom willen.’
Er zit wel ergens een maximum denkt Taufik. ‘Als je iedereen vraagt de televisie helemaal weg te doen dan is dat waarschijnlijk te moeilijk, en dan gaan die commitments niet veel uithalen.
