Foto: Shutterstock De brief, die breed is ondertekend en is gericht aan de besturen van alle universiteiten, roept op het klimaatbeleid aan te scherpen. Leemans (hoogleraar Milieusysteemanalyse) is een van de initiatiefnemers van de brief, die is ondertekend door 22 (voornamelijk) hoogleraren. In Wageningen tekende ook Arjen Wals, hoogleraar Transformatief Leren voor Sociaal-ecologische Duurzaamheid.
Voortouw
De wetenschappers vinden dat universiteiten het voortouw moeten nemen bij het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Als wetenschappers serieus genomen willen worden in het klimaatdebat, moeten ze eerst ‘hun eigen verhaal op orde brengen’. Oftewel: practise what you preach. Wetenschappers hebben volgen de briefschrijvers bovendien alle benodigde kennis in huis om de uitstoot terug te dringen.
Als je naar Londen moet, ben je net zo snel met de trein als met het vliegtuig.
Rik Leemans
Maar de belangrijkste reden voor actie is het vlieggedrag in de wetenschap. Door het vele reizen naar conferenties en bijeenkomsten dragen wetenschappers zelf fors bij aan de uitstoot van broeikasgassen. Volgens Leemans kan dat minder en wordt er nog te veel onnodig gevlogen. Hij roept zijn collega’s op het daar met elkaar serieus over te hebben en naar alternatieven te zoeken.
Leuker
‘Ik ben zelf veel minder gaan vliegen de laatste jaren. Ik ga minder naar grote internationale conferenties. Ik ben daarin veel selectiever geworden. Bovendien neem ik vaker de trein. Als je bijvoorbeeld naar Londen moet, ben je net zo snel met de trein als met het vliegtuig. En het is nog leuker ook. In de trein spreek je nog met mensen.’
WUR staat te boek als een van de duurzaamste universiteiten in de wereld. ‘Maar zelfs het beste jongetje van de klas kan nog beter’, vindt Leemans. Hij wijst daarbij op de CO2-voetafdruk van WUR. Dienstreizen met het vliegtuig nemen een kwart van de voetafdruk voor hun rekening. Dat is ruim meer dan het woon-werkverkeer van alle werknemers samen.
Milieuwinst
Leemans weet ook wel dat hij als gearriveerde wetenschapper relatief makkelijk praten heeft. ‘Als jonge wetenschapper moet je nog een heel netwerk opbouwen. En dan zijn directe sociale contacten op conferenties belangrijk.’ Toch denkt hij dat er nog veel milieuwinst valt te halen door minder te vliegen en ‘klimaatvriendelijker communicatiealternatieven’ in te zetten, zoals video-conferencing.
‘Met de brief willen we de discussie hierover aanzwengelen. Niet alleen binnen de eigen universiteit, maar ook Nederlandbreed tussen de universiteiten’, zegt Leemans. Naast het vlieggedrag worden ook andere terreinen genoemd waar verbetering mogelijk is, zoals milieuvriendelijker kantines, bevordering van het gebruik van fiets en openbaar vervoer en een energie-efficiënte inrichting van het onderwijs.