‘De werkdruk in de zorg is hoog en daarnaast is het vaak onduidelijk welke hulpverlener precies verantwoordelijk is voor screening op ondervoeding. Daarom vallen veel ouderen tussen wal en schip’, vertelt Van Doorn-van Atten. De promovendus bij Humane Voeding onderzocht de mogelijkheden van telemonitoring, waarbij mensen thuis metingen verrichten en op afstand advies krijgen.
Thuis meten
Aan de studie deden 204 Nederlandse 65-plussers met thuiszorg mee, waarvan de helft een half jaar lang een telemonitoring-programma volgde (de andere helft diende als controlegroep). Deelnemers wogen zichzelf wekelijks en hielden één week per maand hun beweging bij met een stappenteller. Een deel hield ook hun bloeddruk bij. Daarnaast vulden ze aan het begin en halverwege de studie een vragenlijst in over onder andere hun voedingspatroon en eetlust. De deelnemers kregen via de televisie hun resultaten en berichtjes met advies over beter eten en bewegen.
Het programma zorgde ervoor dat de mensen beter en gezonder aten en mensen met risico op ondervoeding verbeterden hun voedingsstatus. Van Doorn-van Atten: ‘Het had gekund dat de technologie ze zou afschrikken. In de pilot was dat zo, maar daarna hebben we het gebruiksvriendelijker gemaakt.’ Uiteindelijk stopte 20 procent van de mensen voortijdig met het programma, meestal vanwege gezondheidsredenen.
Wel lastig
Hoewel ze aangaven de technologie best lastig te vinden, was het merendeel van de ouderen positief over het programma. De verpleging was minder enthousiast, mede omdat ze ouderen vaak moesten helpen bij het gebruik. ‘Dat is jammer, want het is bedoeld om de verpleging werk uit handen te nemen’, zegt Van Doorn-van Atten. ‘Nu komen de verpleegkundigen vooral bij de mensen langs die extra hulp behoeven, dus misschien dat dit het beeld iets vertekent. Maar het laat zien dat we de technologie nog verder moeten ontwikkelen en gebruiksvriendelijker moeten maken.’ Ze verwacht dat toekomstige generaties, die zijn opgegroeid met internet en online technologie, hier minder moeite mee zullen hebben.
Voorlopig wordt nog geen massale overstap gemaakt naar telemonitoring. ‘Daarvoor moet de effectiviteit verder worden onderzocht en of de kosten bijvoorbeeld ook opwegen tegen de baten. Gelukkig is bij zorgverzekeringen wel steeds meer aandacht voor preventieve zorg.’