Foto: Shutterstock Op 30 maart stapt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Daarmee is de Brexit een feit. De komende weken wordt duidelijk of het een harde of zachte Brexit wordt. Die gaat ook WUR raken, want er wordt veel samengewerkt met Britse wetenschappers. ‘In 60 tot 70 procent van onze EU-projecten zitten Engelse partners’, zegt Peter Jongebloed, projectmanager EU van WUR. ‘Ze zijn heel belangrijk.’
Garant
Voor onderzoekers die voor eind maart een project indienen, is er voorlopig nog niets aan de hand, aldus Jongebloed. Goed nieuws voor René Klein Lankhorst van de Plant Sciences Group, die het Europese project CropBooster-P coördineert. In dat project zitten naast WUR en andere kennisinstellingen de Britse universiteiten van Nottingham en Lancaster. ‘De Britse regering staat garant voor alle lopende EU-projecten en alle projecten die voor 30 maart bij de EU zijn ingediend.’
Ik ben bang dat alle voorstellen waar Engelse partners in zitten on hold worden gezet
René Klein Lankhorst, Plant Sciences Group
Daarna is er veel onzekerheid. Klein Lankhorst: ‘We zijn momenteel bezig met het indienen van een nieuw EU-voorstel op het gebied van fotosynthese. In dit voorstel zitten twee Engelse partners die we absoluut nodig hebben. Ik ben echter bang dat in het geval van een harde Brexit alle voorstellen waar Engelse partners in zitten on hold worden gezet of niet meer als financierbaar vanuit Horizon 2020 worden beoordeeld – en dus afgeschreven.’ Die mogelijkheid acht Jongebloed best aannemelijk. ‘Bij een harde Brexit krijgen Engelse universiteiten waarschijnlijk dezelfde status en voorwaarden als Amerikaanse en Chinese universiteiten. Ze kunnen deelnemen aan EU-projecten, maar alleen als zij of hun regering er zelf onderzoeksgeld tegenover zetten.’
Deal
Jongebloed hoopt op een zachte Brexit. ‘Dan komt er hopelijk een deal, wordt Engeland bijvoorbeeld geassocieerd lid van de EU en koopt het zich in in het nieuwe onderzoeksprogramma Horizon Europe van de EU. Dat doen landen als Zwitserland en Israel ook. De Britse regering heeft laten weten dat ze graag aan de wetenschapsprogramma’s van de EU wil blijven deelnemen. Ook de Britse wetenschappelijke wereld wil dat graag, want die haalt veel geld uit de EU-programma’s en ziet ook de toegevoegde waarde van samenwerking in onderzoek op Europese schaal.’
Jongebloed coördineert het EU accountteam van WUR. Daarin zit ook Robert Hall, hoogleraar Plant Metabolomics (stofwisseling van planten) bij de Plant Sciences Group en Brit. Ook hij heeft geen idee hoe het verder gaat. ‘Ik verwacht dat als de Brexit door gaat – ik blijf hopen van niet – de UK een deal wil maken met de EU, om Britse partners mee te laten doen met EU-projecten. Maar over de voorwaarden zullen UK en EU eerst stevig moeten onderhandelden en dat zal zeker veel tijd kosten. Wat in de tussenfase gebeurt is anyone’s guess.’
