Een fragment van de bodemkaart van Nederland. © Wageningen Environmental Research
Het afgelopen halve jaar kwamen al de bodemkaart en de geomorfologische kaart van ons land gratis online beschikbaar. Wageningen Environmental Research heeft daar nu ook de bodemprofielen aan toegevoegd. Daarmee is alle Wageningse bodeminfo nu voor iedereen beschikbaar. Daarmee wordt uitvoering gegeven aan de Wet basisregistratie ondergrond die in 2015 werd aangenomen.
Edelmanboor
In totaal ruim 330.000 boorprofielen zitten in de database verwerkt. Die verzameling is in de loop van decennia opgebouwd, legt bodemonderzoeker Joop Okx uit. Dat is niet van de ene op de andere dag gegaan. ‘In 1960 is het programma gestart. Dertig jaar later was die eerste Bodemkaart van Nederland klaar.’ Dat boren ging (en gaat) nog gewoon met de hand. Preciezer: met de edelmanboor, genoemd naar de voormalige Wageningse hoogleraar Edelman.
Ruim 330.000 keer is er tot 1,5 meter diepte in de bodem geprikt. Dat is meer dan 400 kilometer bodemprofiel, heeft Okx uitgerekend. Dat lijkt misschien veel, maar is toch niet meer dan gemiddeld een boring per tien hectare Nederlandse bodem. Die boringen zijn overigens heel ongelijk verdeeld, blijkt uit de online kaart. In gebieden met ruilverkaveling is de boordichtheid groter dan elders.
Veen
De metingen werden in 2009 hervat. De bodem is geen statisch geheel, zegt Okx. ‘Het boorprogramma richt zich vooral op de gebieden waar we veranderingen verwachten. In veengebied bijvoorbeeld. Veen krimpt door oxidatie. En in de polders daalt de bodem soms sterk door ontwatering. We zijn op dit moment in de Flevopolder bezig. Op extreme plekken in Almere is de bodem wel 1,6 meter gedaald.’
Op extreme plekken in Almere is de bodem wel 1,6 meter gedaald
Joop Okx
Jaarlijks vinden een paar duizend boringen plaats. Modellen verwerken die boordata samen met gegevens van satellieten en het actueel hoogtebestand tot moderne bodemkaarten. Dankzij de BRO zijn die gegevens nu in principe voor iedereen gratis toegankelijk. De kaarten en data zijn beschikbaar op de site van de BRO en die van het PDOK (Publieke Dienstverlening Op de Kaart).