Van Zanten, promovendus bij Dierlijke Productiesystemen en Livestock Research, maakte een levenscyclusanalyse van de grootschalige kweek van huisvlieglarven die dienen als eiwitbron voor de veehouderij. Zo’n kweker bestaat nog niet, want het is nog niet toegestaan om voedselresten aan vliegen te voeren. Toch kon zij nagaan hoe de milieuscore van deze insectenteelt zich verhoudt tot gangbaar veevoer, zoals sojameel en vismeel.
De experimentele huisvlieg-kwekers mengen voedselresten en kippenmest in een bak. Die dienen als voer voor de larven van de huisvlieg. Grote pluspunt van de vliegenlarven is dat ze snel groeien. Bij een temperatuur van 27 graden Celsius zijn ze na vijf dagen al groot genoeg om te oogsten. Dit maakt de huisvlieg veel productiever dan bijvoorbeeld de meelworm, die zo’n tien weken productietijd nodig heeft. Na afloop van de teelt kan het substraat in de kweekbak alsnog worden vergist.
Maar ondanks deze pluspunten is de klimaatscore van het huisvliegenvoer slechter dan die van het sojavoer. Dat komt omdat de grondstoffen voor de kweek nu al een nuttige bestemming hebben. De voedselresten worden vergist, de kippenmest geëxporteerd naar een akkerbouwer in Duitsland. Als die bestemmingen wegvallen, daalt de hoeveelheid bio-energie en moet de akkerbouwer kunstmest kopen. Door die indirecte gevolgen neemt het energie- en CO2-gebruik van de insectenkweek flink toe.
Van Zanten voerde het onderzoek uit voor vier bedrijven die de opties van insectenteelt in Nederland wilden verkennen, waaronder insectenkwekerij Jagran en afvalverwerker SITA. Vincent Mooij, innovatiemanager van SITA, denkt ook dat de klimaatscore van de insectenteelt nog kan verbeteren. ‘Het afval en de mest gaan rotten en gisten in de kweekbakken, waardoor het veel te warm wordt voor de larven. Om de temperatuur laag te houden, is veel energie nodig, maar je kunt ook zoeken naar een ander productieproces. Daarom focussen we nu op energiebesparing in het productieproces op industriële schaal.’
SITA gaat niet investeren in de productie van veevoer uit vliegen, zolang niet duidelijk is of de productie ecologisch en economisch uit kan, zegt Mooij. ‘We willen biologisch afval, wat we nu omzetten in energie of compost, graag opwaarderen naar diervoeders. Bij de insectenkweek volgen we de ontwikkeling van de huisvlieg en de zwarte wapenvlieg. Welke het gaat worden, weten we nog niet.’