Dat blijkt uit een overzicht van de productie van de zes onderzoeksscholen van 2003-2013. De scholen, en dus de promovendi, doen het merendeel van het wetenschappelijke onderzoek aan de universiteit. ‘Promovendi zijn de werkbijen van Wageningen Universiteit’, verwoordt informatiespecialist Wouter Gerritsma van de Forum-bibliotheek het. ‘Zij zijn verantwoordelijk voor zeventig procent van de peer-reviewed artikelen van de universiteit.’ Los van het aantal co-auteurs is ook het aantal publicaties sterk gestegen. In 2013 publiceerden de onderzoeksscholen bijna twee keer zoveel artikelen als tien jaar eerder.
De toename van het aantal co-auteurs weerspiegelt volgens Gerritsma het feit dat wetenschap steeds meer een ‘teamsport’ is. ‘Onderzoek is steeds gecompliceerder geworden, er zijn steeds meer mensen bij betrokken. Je kunt niet meer alleen onderzoek doen. Het wordt juist gestimuleerd om internationaal samen te werken. Dat scoort beter. Je moet bovendien voor financiering altijd op zoek naar partners.’ Gerritsma signaleert wat dit betreft een tegenstelling. ‘Een PhD’er wordt afgerekend op een individuele prestatie. Maar dat is in contradictie met wat er in de praktijk wordt gevraagd. Daar gaat het om het samenwerken en het leggen van netwerken. Dat zie je terug in de publicatiecultuur.’
Onderzoek is steeds gecompliceerder geworden, er zijn steeds meer mensen bij betrokken
Wouter Gerritsma
In Resource magazine verschijnt donderdag een verhaal over oneigenlijke co-auteurschappen, waarin wordt gewezen naar tenure track als mogelijke oorzaak. De druk die tenure track legt op wetenschappers om te publiceren zou misbruik van co-auteurschappen in de hand werken. Maar de cijfers wijzen volgens Gerritsma anders uit. ‘Ik hoor die verklaring wel vaker. Als tenure tracker heb je een bepaald aantal publicaties (punten) per jaar nodig. Dan is het handig om elkaar als co-auteur bij artikelen te zetten. Tenure track werd in 2009 ingevoerd. De stijging van het aantal co-auteurschappen is al veel eerder ingezet.’
Onderzoeksschool VLAG (voeding/levensmiddelentechnologie) scoort met gemiddeld zeven auteurs per artikel het hoogst, gevolgd door EPS (plant). EPS telde in 2011 een piek van ruim negen auteurs per artikel. Gerritsma: ‘Die uitschieter is te wijten aan een publicatie in Nature waarin het complete genoom van de tomaat werd gepubliceerd. Dat artikel telde 322 auteurs.’ In de sociale wetenschappen wordt traditiegetrouw met de minste co-auteurs gepubliceerd. Maar ook daar verandert de publicatiecultuur en is de stijgende lijn evident. ‘De sociale wetenschappers publiceren steeds minder via boeken en steeds meer met artikelen. Dat zie je ook terug in het aantal artikelen: vier keer zoveel als tien jaar terug.’