De Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) en Elsevier onderhandelen al maanden over het omarmen van Open Access. In dit systeem betalen auteurs vooraf de kosten van wetenschappelijke artikelen en zijn deze voor iedereen gratis toegankelijk. In het traditionele systeem sluiten universiteiten een abonnement af op grote tijdschriftenbundels die achter tolpoortjes schuilen. De VSNU wil dat alle onderzoekers van Nederlandse universiteiten voortaan ‘open’ kunnen publiceren in bladen van Elsevier, zonder tariefstijgingen.
Zo’n deal werd eerder wel bereikt met uitgeverij Springer, al zijn nog niet alle details openbaar. Het lukt de VSNU echter niet om in 2014 ook een akkoord te sluiten met Elsevier. De oude deal is daarom automatisch verlengt tot 1 januari 2016 en de gesprekken lopen ondertussen door.
Een eventuele boycot zou uit meerdere stappen bestaan, licht Meijer toe in NRC. Aanvankelijk worden topwetenschappers van Nederlandse universiteiten die redacteur of adviseur zijn bij Elsevier gevraagd hun functie neer te leggen. Daarna zal de VSNU alle onderzoekers oproepen niet langer werk van collega’s te beoordelen voor Elsevier-tijdschriften. Of zelfs niet langer te publiceren bij deze uitgever.
Het zou overigens niet de eerste boycot zijn voor Elsevier. De Britse wiskundige Tim Gowers begon in 2012 de boycot The cost of knowledge. Hiermee protesteerde hij tegen werkwijze van het uitgeefconcern. Dit zou te hoge tarieven vragen, marktmacht misbruiken en lobbyen voor wetgeving die informatiecirculatie beperkt.
Meer lezen over de onderhandelingen tussen Elsevier en de universiteiten? Pak komende donderdag Resource 10 uit de bakken.