De Vereniging van Nederlandse Universiteiten (VSNU) onderhandelt al maanden met de grote uitgevers, waaronder Elsevier, over nieuwe contracten. De VSNU wil – met steun van staatssecretaris Dekker – alle wetenschappelijke artikelen gratis toegankelijk maken voor het grote publiek. Oftewel Open Acces. En dat zonder extra te moeten betalen. Onderhandelingen met Elsevier liepen eerder dit jaar spaak maar zijn inmiddels weer opgestart.
Met uitgeversreus Springer werd eerder wel een deal bereikt. Deze week werden hiervan de eerste details openbaar. Onderzoekers van Nederlandse instellingen mogen straks, mits zij zogeheten corresponding author zijn, Open Access publiceren in ‘nagenoeg alle’ 1500 tijdschriften van Springer. Hier staat alleen ‘een minimale kostenstijging’ tegenover. Echte bedragen mogen niet bekend gemaakt worden.
Onder experts bestond tot dusver de vrees dat het overschakelen op Open Acces kosten juist flink zou doen oplopen. Ze voorzagen een scenario waarbij het oude systeem van abonnementen bestaat naast een nieuw systeem waarin auteurs een charge betalen voor Open Access-publicatie. Uitgevers zouden hun artikelen zo twee keer ten gelde maken.
Als de mensen van Elsevier slim zijn dan werken ze mee
Gerard Meijer
Gerard Meijer, hoofdonderhandelaar namens de VSNU, gebruikt de deal met Springer om de druk op Elsevier verder op te voeren. TegenVOX, het magazine van de Radboud Universiteit, zegt hij: ‘Als de mensen van Elsevier slim zijn, dan werken ze mee’. Eerder dit jaar riep de collegevoorzitter van de Radboud Universiteit al op tot rebellie tegen de grote uitgevers die toegang tot hun tijdschriften beperkten.
Volgens Meijer onderhandelen de Nederlandse universiteiten nu als één front en zullen ze niet inbinden of individuele deals sluiten. Wanneer er uiteindelijk geen akkoord komt met Elsevier zou hij ‘jammer’ vinden, maar iets waar de Nederlandse universiteiten ‘wel overheen komen’.