De Wageningse plantencollectie is afgelopen jaren gedigitaliseerd, foto: Guy Ackermans
De geplande verhuizing van het Wageningse herbarium is een gevolg van de fusie tussen Utrechtse, Leidse en Wageningse plantencollecties uit Leiden in 1999. Op 1 januari moest de gehele collectie fysiek naar Leiden zijn verhuisd, maar half december kwam er een kink in de kabel. De Leidse collectie bleek meer ruimte in te nemen dan verwacht, zodat in het pand geen plaats was voor alle 850.000 Wageningse planten. Naturalis vond inmiddels een alternatief pand in Zoeterwoude. Dit wordt nu gereed gemaakt en moet vanaf 1 februari de Wageningse collectie herbergen.
Wageningen UR is echter niet gelukkig met de gang van zaken. Rector magnificus Kropff uitte deze onvrede onlangs in een brief aan Naturalis. ‘Die onvrede leeft niet allen bij ons,’ zegt Derk Rademaker, directiesecretaris bij de Plant Sciences Group. ‘Ook binnen Naturalis, bij andere partneruniversiteiten en in het Nationaal Herbarium Nederland.’ En ook op de werkvloer bestaan frustraties over de chaos en vele gemiste deadlines. Beheerder Folkert Aleva maakt zich bovendien grote zorgen over de collectie. Hij vraagt zich af of de planten in de alternatieve locatie wel optimaal en toegankelijk worden opgeslagen.
WaardeloosJosefine van Leen, hoofd collectie botanie bij Naturalis, begrijpt de ergernis: ‘De planning van de verhuizing is waardeloos. Bovendien is daar niet altijd goed over gecommuniceerd.’ Toch zijn de zorgen over toegankelijkheid volgens haar niet terecht: ‘Natuurlijk wil ik als hoofd collectie dat er een fatsoenlijke ontsluiting komt voor gastwetenschappers en onderzoekers,’ zegt Van Leen. In Wageningen betekende dit dat onderzoekers zelf planten ophaalden, een situatie die veel medewerkers willen behouden. In Leiden fungeert het collectiebeheer echter als poortwachter. Onderzoekers ‘bestellen’ planten, die de beheerders ophalen. Deze maatregel hangt samen met nieuwe Arbo-richtlijnen; werknemers moeten beschermd worden tegen de giftige kwikresiduen in ouderwets geconserveerde planten.
Overigens zijn de huisvestingsproblemen als het goed is van tijdelijke aard. Uiteindelijk moet de collectie worden opgeslagen in een nieuw onderkomen bij museum Naturalis dat in 2017 wordt opgeleverd. Voorlopig staat het hele Wageningse deel echter nog op zijn oude plek in het verder lege herbariumgebouw aan de Generaal Foulkesweg.