We wisten al dat stikstof, in de vorm van kunstmest, een belangrijke bron is van broeikasgassen zoals lachgas. Maar er is nauwelijks onderzoek gedaan naar het effect van andere meststoffen op deze omzetting van meststof naar broeikasgas. De Wageningse bodemkundigen Bandhu Raj Baral, Thom Kuyper en Jan-Willem van Groenigen namen de proef op de som. Ze gaven meerdere potten met maisplanten verschillende doseringen aan meststoffen en maten de emissies van lachgas, een zeer krachtig broeikasgas.
Aanvankelijk was de test heel overzichtelijk; hoe meer stikstof de maisplant kreeg, hoe hoger de emissie aan lachgas. Maar toen ze ook fosfaat aan de potplant toevoegden, daalde de uitstoot aan lachgas met 50 procent bij gelijkblijvende gift van stikstof. Ook de toevoeging van mycorrhiza schimmels, die zorgen voor natuurlijke stikstofbinding, leidde tot minder broeikasgassen, schrijven ze in het januari-nummer van Plant and Soil. De cocktail van meststoffen zorgde ervoor dat er meer van de afzonderlijke stoffen werd opgenomen door de plant, waardoor er minder stikstof overbleef voor de omzetting naar lachgas.
De auteurs bevestigen hiermee de aloude Wet van het Minimum van de Duitse agronoom Justus von Liebig uit de negentiende eeuw. Die stelde dat de groei van planten niet wordt bepaald door de totale hoeveelheid inputs, maar door de meest schaarse input, die als limiterende factor geldt. In dit geval was fosfaat niet alleen de limiterende factor voor de productie van mais, maar ook voor de uitstoot van lachgas. Daarmee wordt nog eens onderstreept, schrijven de auteurs, dat verstandig landbouwkundig beheer hand in hand kan gaan met beperking van het broeikaseffect.
Uit agronomisch oogpunt lijkt hun conclusie een open deur, bevestigt Van Groenigen, maar niemand heeft eerder over dit effect gepubliceerd. ‘Ik denk dat onze conclusie geen verrassing is voor agronomen, maar wel voor mensen die de broeikasgasemissies bestuderen. Mijn doel is om die vakgebieden aan elkaar te koppelen. Ik denk dat je broeikasgasemissies altijd in het licht van de landbouwproductie moet zien. Dit kan leiden tot relatief makkelijke mitigatiemaatregelen die tot nu toe over het hoofd zijn gezien door beleidmakers.’