De onderzoekers evalueren het project Pellets for Power, een driejarig project van Wageningen UR met bedrijven in Nederland, België en Oekraïne. Daarin werden brandstofpellets (geperste brokjes) gemaakt uit stro, riet en switchgrass uit de Oekraïne. Met name riet en switchgrass (een soort prairiegras) komen als kansrijk uit de bus.
‘Oekraïne beschikt over 1,2 miljoen hectare aan moerasland, waar veel riet groeit’, stelt projectleider Wolter Elbersen van Food & Biobased Research. ’We hebben vastgesteld dat de kwaliteit van het riet goed genoeg is om tot pellets te worden verwerkt. Bovendien is een duurzame oogst onder voorwaarden mogelijk.” De rietteelt uit de moerassen gaat niet ten koste van de landbouwproductie, constateren de onderzoekers. Bovendien kan de verwerking tot pellets tot minder uitstoot van broeikasgassen leiden, omdat het riet nu nog vaak wordt verbrand om het jagen en vissen in die gebieden mogelijk te maken.
Maar ook de productie van switchgrass als energiegewas is kansrijk, zegt collega-onderzoeker Ronald Poppens. ‘Naast uitstekende bodems voor de landbouw beschikt Oekraïne ook over ongebruikte marginale grond. We hebben aangetoond dat switchgrass op dit type grond perspectief biedt.’ Elbersen plaatst hier wel een kanttekening bij. ‘Op marginale grond is de kostprijs van switchgrass hoger dan op goede gronden, waardoor ook de broeikasbalans ongunstiger uitvalt. Daar staat echter tegenover dat de verbouw van het energiegewas op marginale grond niet ten koste gaat van de voedselproductie.
Pellets for Power heeft ertoe geleid dat de eerste Oekraïense bedrijven inmiddels riet produceren voor lokale warmteproductie. Zo heeft het bedrijf Phytofuels, als onderdeel van het project, rietoogstcontracten gesloten met dorpen. Deze zijn namelijk volgens de wet de rechtmatig eigenaren van het riet. Ook hebben de autoriteiten vergunningen verleend voor de oogst van ongeveer 9.000 hectare riet. Naar verwachting volgen op termijn ook vergunningen voor de productie van switchgrass. Vooralsnog wordt de biomassa lokaal verwerkt en als brandstof verkocht in de Oekraïne. Onder voorwaarden kan het uitgroeien tot een betaalbaar alternatief voor het dure aardgas uit Rusland, denkt Elbersen. Maar wellicht is de export van pellets naar Nederland ook mogelijk, als de productie en verwerking verder worden verbeterd en opgeschaald. De eerste partij pallets voor de biomassacentrale in Marum was een proef, om de kwaliteit van het riet voor de verbranding te testen.