Firdaus verzamelde 53 wilde verwanten van tomaat afkomstig van verschillende plekken in de wereld. Daarbij zat een wilde tomaat die voorkomt op de Galapagos eilanden. Deze 53 verwanten stelde hij bloot aan wittevlieg. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is dat een luizensoort. Die tast niet alleen de tomaat aan, maar kan ook veel schadelijke virussen bij zich dragen. De wittevlieg is goed te bestrijden met natuurlijke vijanden in de kas, maar in de open teelten is het een mondiaal probleem dat alleen met insecticiden is te bestrijden. Toen de wittevlieg in klemkooitjes werd gebracht met de Galapagos tomaat, legde de wittevlieg het loodje. ‘We hebben geluk gehad’, zegt begeleider Sjaak van Heusden, ‘je ziet niet vaak zo’n sterke reactie.’ Om de genen te lokaliseren die verantwoordelijk zijn voor de resistentie, kruiste Firdaus de Galapagos tomaat met een Nederlands ras. De nakomelingen werden daarna getest op resistentie. Doordat de Wageningse plantenveredelaars al veel merkers hebben op het tomatengenoom, konden ze behoorlijk gericht op zoek naar de genetische factor voor de resistentie tegen wittevlieg. Ze vonden twee DNA-gebieden op de Galapagos tomaat die de tomaat beschermen. Het meest veelbelovende gebied bevat 356 genen. Plantenveredeling wil de plek en de functie van het resistentiegen nog precies bepalen, maar de veredelingsbedrijven Enza, EastWest en Ewindo – partners in het onderzoeksproject – zijn al tevreden met dit resultaat. Ze kunnen de eigenschap nu inkruisen in hun eigen rassen. Het prettige is dat de Galapagos tomaat sterk verwant is aan de commerciële rassen, zodat ze makkelijk zijn te kruisen. Firdaus zocht tijdens zijn promotieonderzoek ook naar resistentie bij peperplanten tegen wittevlieg. Daartoe testte hij 44 verschillende pepers. Maar toen hij geen sterke aanwijzingen voor resistentie bij deze pepers vond, staakte hij dit onderzoek. Daar moet de spuitbus voorlopig nog uitkomst bieden om de hardnekkige wittevlieg te bestrijden. Syarifin Firdaus promoveert op 12 september bij Richard Visser, hoogleraar Plantenveredeling
Tomaat spoedig resistent tegen wittevlieg
Over twee jaar is de tomaat resistent tegen wittevlieg, een hardnekkige luis die ook andere groenten aantast. Met dank aan promovendus Syarifin Firdaus, die twee resistentiegenen tegen de luis vond.
