De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) heeft geen goed woord over voor een voorgenomen Wagenings onderzoek naar een Indiaas kruidenpreparaat. Humane voeding en Plant Research International onderzoeken of het kruidenpreparaat van het Europa Ayurveda Centrum invloed heeft op type 2 diabetes. Het middel komt uit de onwetenschappelijke Ayurveda leer. De proefopzet van de Wageningse onderzoekers zou zinvolle resultaten nagenoeg onmogelijk maken, betoogt de VtdK. De dubbelblinde, placebo-gecontroleerde proef bekijkt of het kruidenpreparaat effect heeft op insulineresistentie, een voorstadium van type twee diabetes. Proefpersonen uit de risicogroep slikken vier weken willekeurig óf het kruidenpreparaat óf een neppil, legt Lydia Afman van Humane voeding uit. De effecten worden gemeten aan de hand van bloedindicatoren.
Schot hagel
Grootste probleem, volgens de VtdK, is dat het preparaat twintig kruiden bevat met elk vele actieve stoffen. Regulier medicijnonderzoek onderzoekt componenten juist in isolatie. ‘Dit is alsof je een schot hagel afvuurt,’ zegt Catherine de Jong, voorzitter van de VtdK en anesthesioloog. ‘De kans dat je hier iets zinnigs uit komt, is klein.’ Maar dat is een vertekening van het doel van het experiment, zegt Afman. Het onderzoek betreft immers geen geneesmiddel, maar bekijkt het totale preparaat – zoals een voedingsmiddel. Afman: ‘Een medicijn heeft één doelwit dat je heftig stimuleert. Een preparaat stimuleert meerdere receptoren tegelijk op een milde manier.’ Zelf ziet zij veel potentie in zulke meerledige ‘aanvallen’ op een complexe ziekte als diabetes. Bovendien vrezen de antikwakzalvers ook dat het onmogelijk is de samenstelling constant te houden. De onderzoekers onderschrijven dit punt. Daarom bekijkt Plant Research International (PRI) of de inhoud stabiel is, zegt Ingrid van der Meer van Bioscience. ‘Je weet dat dit omstreden is,’ relativeert Afman de felle reacties. Zelf wordt ze vooral gedreven door de wens om diabetes te voorkomen. ‘We zien wel wat hier uit komt, ik ga er heel open in.’ Ook Van der Meer wijst op snel groeiende zorglast van diabetes. ‘Zelfoverschatting,’ beoordeelt De Jong dit motief. ‘Alsof er wereldwijd niets gedaan wordt op al die grote diabetesinstituten. Bovendien zijn er zijn wél interventies voor diabetes, zoals het aanpassen van eetgewoontes.’