‘Ik ben heel enthousiast over die scooter.’ De mededeling is bijna overbodig. Henk Veijer zeilt over de Bornsesteeg alsof hij dat al jaren doet. Laverend tussen het drukke fietsverkeer, dat in golven vanaf het kruispunt met de Nijenoordallee de campus op rijdt. Toch rijdt hij nog maar een weekje op het ding. Over een uurtje moet de machine weer terug. Dan zit zijn proefperiode met de elektrische scooter er op. En dat is best jammer. Veijer heeft zoveel lol in zijn scooter dat hij met flinke omwegen naar zijn werk rijdt. ‘Ik maakte er tochtjes van veertig kilometer van. Gewoon plezierritjes.’ Veijer is een van de eersten die de e-scooter uitproberen in het kader van het mobiliteitsplan (zie kader) van Wageningen UR. Normaal gesproken fietst hij van zijn woonplaats Heteren naar de campus. Daarmee hoort hij strikt genomen niet tot de doelgroep voor de pilot met de e-scooter. De scooter is bedoeld om bestuurders uit hun auto te krijgen. Maar Veijer kijkt vooruit. ‘Stel dat je ouder wordt en het fietsen gaat wat moeizamer of je krijgt problemen met je gezondheid. Dan moet je toch naar een alternatief uitkijken. Negen jaar geleden ben ik op de fiets aangereden door een auto. Enkel gebroken, precies op de plek van het gewricht. Daar kan ik volgens de dokter artrose op krijgen. Dan is het gedaan met het fietsen. Daar moet je toch rekening mee houden.’
Meer dan helft fietst
Met veertien kilometer reisafstand scoort Henk Veijer ruim onder het WUR-gemiddelde. De doorsnee medewerker woont 21 kilometer van zijn werk in Wageningen (zie infographic) en doet er een half uur over om er te komen. Maar het scheelt natuurlijk nogal of je fietst, auto rijdt of spoort. De cijfers komen uit een enquête (de nulmeting) die de afgelopen tijd is gedaan onder medewerkers. De cijfers zijn onthullend. Slechts één op de drie collega’s stapt dagelijks in de auto naar het werk. Het gros, 57 procent, fietst naar de baas. Een erg hoge score, erkent mobiliteitsmanager Ruben van der Hamsvoort van het mobiliteitsproject De Bereikbare Vallei. Waar de WUR bij aanhaakt. ‘Landelijk is 30 à 35 procent al een redelijke score.’
Verklaringen voor het fietsgebruik liggen voor de hand. Twee op de drie werknemers wonen binnen vijftien kilometer van het werk. Dat is op fietsafstand. Veertig procent woont zelfs op minder dan zevenenhalve kilometer van het werk. In Wageningen uiteraard, maar ook Bennekom, Renkum en Ede zijn populair. Bovendien fietsen we kennelijk graag. Zelfs van de medewerkers die meer dan vijftien kilometer van hun werk wonen, pakt een op de vijf nog dagelijks de fiets. De vraag dringt zich daarom op welke automobilist er nog uit de auto moet worden gelokt. Valt er nog milieuwinst te halen? ‘Jazeker’, reageert projectcoördinator mobiliteit Eric van der Kruk. ‘Laat ik mezelf als voorbeeld nemen. Ik woon op zeventien kilometer van Wageningen. Ik heb onlangs voor het eerst in 25 jaar een nieuwe fiets gekocht en die ga ik gebruiken ook. Dat mag je komen controleren.’ Volgens hem zijn er zo nog genoeg collega’s die over de streep getrokken kunnen worden. ‘We zitten hier toch met een vergrijzende club werknemers. Zo tegen de vijftig gaan mensen denken: ik moet toch echt iets aan mijn conditie gaan doen. Het is de uitdaging om die mensen aan het fietsen te krijgen. Gezondheid en duurzaamheid zijn niet los van elkaar te zien.’
Gevaarlijk
De vraag is of nog meer fietsers op de campus wel zo’n goed idee is. Veel werknemers vinden het nu al tamelijk druk en onveilig, blijkt uit de nulmeting. Met name de Bornsesteeg is in dat opzicht een bron van ergernis. Op korte termijn blijft dat ook zo. Herinrichting van de straat vindt volgens Ad van der Have (Facilitair Bedrijf) pas plaats nadat de bouw van studentenwoningen aan de oostkant van de Bornsesteeg is afgerond. En dat is volgens Van der Have ‘richting 2014’. De druk op de Bornsesteeg wordt naar verwachting wel minder als na de zomer het nieuwe fietspad van de Leeuwenborch naar Forum af is. Het bestaande sluippaadje word daartoe opgewaardeerd tot een tweezijdig fietspad. Tegelijk met de nieuwe ontsluiting van de campus op de Mansholtlaan (bij Nutricia) komt daar ook een fietsoversteek. De Bornsesteeg aan de noordkant van de campus wordt bovendien autovrij. Maar de Bornsesteeg zal druk blijven, schat Van der Have in. ‘Het is moeilijk om fietsers te sturen.’ Elektrische scooters hebben overigens zo hun eigen veiligheidsproblemen, is de ervaring van Veijer. ‘Het is heerlijk rustig, zo’n scooter. Geen geluid, geen uitlaatgassen. Je zeilt lekker door. Maar die rust is gelijk ook aan groot nadeel. Anderen horen je niet aankomen. Vorige week maakte ik mee dat ik op een fietspad reed, terwijl vanuit een uitrit een man en vrouw plus kind de weg op liepen. Ze hadden mij niet gezien en schrokken zich lam. Dat is best gevaarlijk.’
Duurzame mobiliteit
Een weekje een e-scooter of e-fiets lenen is één van de experimenten waarmee medewerkers van Wageningen UR uit hun auto worden gelokt. Carpoolen (zie www.carpoolplein.nl) is een tweede. Medewerkers kunnen daarnaast tijdelijk gratis met de trein om kennis te maken met het openbaar vervoer. Wie de auto inruilt voor de fiets komt tijdelijk in aanmerking voor een kleine (negen cent per kilometer) fietsvergoeding. Informatie over deze projecten is te vinden op intranet.