Slimme zender volgt tropisch zaad

Voor ecologen is het een grote uitdaging om te achterhalen hoe tropische zaden zich verspreiden. De kleine zaadjes kunnen immers wekenlang onaangeroerd blijven liggen, om dan plots door een dier te worden versleept. Met behulp van piepkleine zenders wist Patrick Jansen, universitair docent Resource Ecology, zaden voor het eerst nauwgezet te volgen. Begin mei publiceerde hij erover in het tijdschrift Plant Ecology. Een jaar lang volgden Jansen en collega’s de weg die palmzaden afleggen van moederplant tot hun definitieve bestemming. Doorgaans worden ze meegenomen door agouti’s, kleine knaagdieren. Die begraven hun buit in ondiepe kuiltjes, waarna ze nog meerdere malen worden verplaatst en herbegraven. Dankzij de zenders is dit proces stap voor stap te volgen. Het volgsysteem gebruikt miniatuurzenders die met een gitaarsnaar aan de zaden vastzitten. Om batterijen te sparen zijn de zenders uitgerust met een magnetische schakelaar. Door het zaad te verplaatsen activeert de agouti zelf de zender. De methode is een enorme vooruitgang ten opzichte van de oude methode. Daarbij werd een zaadje via een draad verbonden met een vlaggetje dat boven de grond bleef liggen als het zaadje werd begraven. Maar het zoeken van die vlaggetjes is een heidens karwei, vertelt Jansen. ‘In het oerwoud van Frans Guyana kon ik op een gegeven moment geen draadjes meer zien.’ Grootste nadeel is het prijskaartje, de zendertjes kosten zo’n 150 euro per stuk.