Rijstteler verzamelt wilde voedselplanten

Veel plattelandsbewoners in de tropen verzamelen wilde voedselplanten als aanvulling op hun dieet, maar daar is weinig aandacht voor bij onderzoekers. Wilde planten worden beschreven als botanische soort of ze maken als gewas inmiddels deel uit van ons voedselsysteem. De wilde voedselplanten passen niet goed in dit schema. Toch zijn ze belangrijk voor zowel de biodiversiteit als voedselzekerheid, betoogt Cruz, die een etno-botanische studie verrichte in Thailand. In en om rijstvelden in de regio Kalasin vond ze 87 verschillende wilde bomen, kruiden, waterplanten, klimplanten, struiken en bamboes waarvan het blad of de vrucht als voedsel kan dienen. Meer dan de helft van de planten wordt zowel gebruikt als voedsel als medicijn. De belangrijkste vindplaatsen waren rijstvelden, moestuinen en het bos rond de rijstvelden. De rijstteelt levert de boeren meer op dan rijst alleen, aldus Cruz. Wilde planten nestelen zich in het droge seizoen rond de rijstvelden, waarmee dit een multifunctioneel ecosysteem is, aldus de promovenda. Haar onderzoek bij veertig huishoudens in het gebied wees uit dat vrijwel alle huishoudens de wilde planten verzamelden en dat ze ongeveer vijftig wilde planten gebruikten als aanvulling op hun dieet, met name in tijden van schaarste. De dorpelingen met een laag inkomen verzamelden meer wilde planten dan de hogere inkomens. Zo creëerden de dorpelingen een ruraal vangnet tegen voedselschaarste, aldus Cruz. Ze vindt dat de wilde planten voor menselijke consumptie deel moeten uitmaken van agro-ecologische onderzoekmodellen, zodat de voedselplanten een waarde krijgen in landbouwprogramma’s en voedselbeleid. Voor haar onderzoek kreeg Cruz in 2007 de Unesco-l’Oreal Fellowship for Young Women in Sciences, gefinancierd door het cosmeticaconcern l’Oreal. De geboren Peruaanse was de eerste Nederlandse onderzoeker die deze beurs ontving. Gisella Cruz Garcia promoveert op 16 mei bij Paul Struik, hoogleraar Gewasfysiologie.