Stad kan zichzelf bedruipen

Nu zijn steden net ‘rupsjes nooit genoeg´ die grondstoffen van buitenaf aanvoeren en de afvalproducten zo snel mogelijk weer over de stadsgrenzen wegwerken. En dat is zonde, schrijft promovenda Claudia Agudelo-Vera (Milieutechnologie) in een bijdrage voor het tijdschrift Resources, Conservation and Recycling. Het artikel vormt het fundament voor het proefschrift waarop de Colombiaanse op 20 Juni zal promoveren bij hoogleraar en mede-auteur Huub Rijnaarts. ‘Gezien een groeiende behoefte aan grondstoffen in de steeds verder uitdijende steden op aarde wordt duurzaam gebruik van die grondstoffen van steeds groter belang’, aldus de promovenda. Urban harvesting ‘Traditioneel zijn steden grootverbruikers van grondstoffen die van elders worden aangevoerd. Er is nauwelijks aandacht voor urban harvesting, stelt Agudelo. Terwijl er ook in de stad wel degelijk van alles valt te oogsten, zoals regenwater of energie – via zonnecellen of -boilers- maar ook door hergebruik van afvalstromen. Zo kan licht vervuild water worden gebruikt voor het spoelen van het toilet of is de overtollige warmte van een supermarkt te gebruiken om zwembaden op te warmen. Spectaculair Al met al levert dat spectaculaire resultaten op. Een Nederlandse doorsneestad, zo berekende de milieutechnologe, kan voorzien in de eigen behoefte aan elektriciteit en in globaal de helft van het benodigde leidingwater. ‘Dat is maar een voorbeeld. Onze methodiek werkt net zo goed in Manhattan of in Mexico Stad. We ontwerpen simpele tools waarmee stadsontwikkelaars en architecten aan de slag kunnen. Een geïntegreerd planningsproces levert namelijk heel veel winst op. Met alleen een groen dak of een paar zonnecellen ben je er niet. Het gaat ook om het hergebruik van afvalstromen.’ Tijd Ondanks de fraaie resultaten van de studie zal het nog tientallen jaren duren voordat dergelijke duurzaamheidsprincipes daadwerkelijk op grote schaal zijn ingevoerd, verwacht Agudelo. ‘Steden vernieuwen zich weliswaar constant, wijken worden gerenoveerd, maar dergelijke veranderingen kosten tijd.’ Mede-auteur Rijnaarts vult aan: ‘In Nederland is 100 miljard euro geïnvesteerd in infrastructuur voor de watervoorziening en het afvalwater. Dat kan natuurlijk niet van de ene dag op de andere worden omgevormd; zoiets verloopt geleidelijk. Bij een nieuwbouwwijk daarentegen, of als er in China in enkele jaren een nieuwe stad wordt gebouwd, kunnen urban-harvest principes wel al direct worden toegepast.’ Veelbelovend In enkele huizen en wijken in Nederland worden al veelbelovende resultaten geboekt, maar de Wageningse ideeën zijn nog geen gemeengoed. ‘Het besef dat het anders kan, moet nog doordringen. Voorlopig is het vooral een kwestie van goede ideeën en technieken aandragen, bewustwording kweken en voorbeeldprojecten lanceren’, verwacht Rijnaarts. ‘Veel mensen denken dat duurzaamheid leidt tot ongemakkelijke aanpassingen, maar er is heel veel te winnen zonder dat we aan comfort hoeven in te boeten.’