Wetenschappelijke artikelen worden voor publicatie eerst beoordeeld door vakbroeders, oftewel peer review. Patrick Jansen, universitair docent Resource ecology, ontving afgelopen augustus van de International journal of biodiversity and conservation een artikel dat hem wel heel bekend voorkwam. Negentig procent van de tekst, maar ook de analyses, tabellen en de illustraties bleken overgenomen uit een artikel dat hij zelf in 2007 publiceerde met Pierre-Michel Forget in het tijdschrift Conservation biology. De onderzoekers beten zich onmiddellijk in de zaak vast om te achterhalen wie er achter het voor de reviewers geanonimiseerde artikel zat. Toen ze de naam van de verantwoordelijke onderzoeker eenmaal achterhaald hadden, werd de omvang snel duidelijk. Met het simpelweg googelen van zinnen uit abstract vonden ze behalve het artikel zelf ook het stuk waarvan het was geplagieerd. De eigenaardige zaak zorgde dat ze zich soms verloren in het speurwerk: ‘Ik ben er echt een paar dagen mee bezig geweest en Pierre-Michel wel weken. Je raakt hierdoor heel makkelijk geobsedeerd,’ vertelt Jansen. Bovendien prikkelde de zaak zijn rechtvaardigheidsgevoel: ‘Dit moest gestopt worden.’ De openbaarmaking kwam in een stroomversnelling toen Forgets speurwerk werd opgemerkt door Science. Bij het naar buiten komen zijn inmiddels zeven papers teruggetrokken. In totaal zijn minimaal negen papers getroffen. De fraude lijkt het werk van één persoon, een voorname Congolese onderzoeker en directeur van een onderzoekscentrum. De in de papers genoemde co-auteurs hebben veelal geen contact meer met hem.
Wageningse ecoloog ontdekt grootschalige plagiaat
Een Congolese onderzoeker heeft de laatste zes jaar minstens negen artikelen overgeschreven. De fraude werd toevallig ontdekt door de Wageningse ecoloog Patrick Jansen.