‘Kostgrondjes’, noemen de lokale boeren in Ricanau Mofo ze. Oftewel akkers die gewonnen worden op de natuur. Dat kost een enorme berg werk, terwijl er uiteindelijk maar een à twee jaar een gewas op verbouwd kan worden. Kunnen andere gewassen of bewerkingstechnieken ervoor zorgen dat de bewoners langer gebruik kunnen maken van die grond? Dat was een van de opdrachten van een groep VHL-studenten die in november en december naar Suriname ging. Geplaagd door muggen, tropische regenbuien en zompige moerasbodems brachten 21 studenten van VHL en het Natuurtechnisch Instituut (Natin) de vegetatie, het landgebruik en de boomdichtheid in de omgeving van Moengo in kaart, een plaats ten noordoosten van de hoofdstad Paramaribo. Daarnaast spraken ze met bewoners van het gebied over de sociaal-economische omstandigheden. Op basis daarvan zal de komende weken in Nederland gesleuteld worden aan een ‘duurzaam bosbeheerplan’, met adviezen hoe er economische winst behaald kan worden aan hout en bosbijproducten, zoals medicinale kruiden, zonder dat dit ten koste gaat van de natuur.
Warm en klam
Een deel van de studenten deed onderzoek in Ovia Holo. Student Kees van Vliet ging met een ander groepje naar Ricanau Mofo om zich over het probleem van de kostgrondjes te buigen. Kees noemt de studiereis een ‘leeravontuur’. ‘Het was niet altijd even makkelijk. Het is warm en klam, je zweet veel, er zijn muggen, het eten is anders. Maar dat is voor mij juist de uitdaging van zo’n project. Je haalt je gegevens niet langer uit een boek, maar verzamelt ze zelf.’ Het leukste vond hij het intensieve contact met de lokale gemeenschap. ‘Elke dag ging er iemand uit het dorp mee op expeditie in het bos, als gids. Wij zouden gemakkelijk verdwalen, maar hij kende het gebied natuurlijk op zijn duimpje. Onderweg vertelde hij van alles over wat er in het bos groeide, en hoe hij aan de stand van de zon of het gedrag van mieren kon zien of het ging regenen. Dat soort dingen leer je niet tussen de schoolbanken.’
Pioniers
Ook de samenwerking met de Surinaamse studenten van Natin verliep prettig, aldus Kees. ‘Zij leerden van onze theoretische kennis en wij konden weer van hun praktijkervaring en vegetatiekennis profiteren. We werkten op verschillende locaties, maar ‘s avonds keerden we allemaal terug naar onze logeerplek, waar we de verzamelde data verwerkten en samen aten. Het hoogtepunt was een voetbalwedstrijd Nederland-Suriname. Maar ik weet niet meer wie die gewonnen heeft, haha.’ Het mooiste zou zijn als de dorpsbewoners het beheersplan tot een succes kunnen maken, maar het is nog maar de vraag of dat gebeurt. Kees: ‘Er is geen geld voor begeleiding bij de uitvoering, dus onze adviezen dienen als handvat voor hen om zelf mee aan de slag te gaan. We hopen dat een paar enthousiaste families als pioniers het voortouw willen nemen. En dan volgen er hopelijk meer.’