Op de afdeling waar ik in 1987 mijn carrière begon, stond één PC en met mijn komst verdubbelde het aantal mensen dat ermee kon werken. Onderzoekers maakten hun berekeningen vooral met zakrekenmachines en zetten de resultaten uit op millimeterpapier. De secretaresse typte hun handgeschreven tekst uit, plakte de figuurtjes ertussen en maakte net zoveel fotokopieën als er rapporten nodig waren. Een projectleider die per jaar twee projecten rapporteerde, werd vanwege efficiëntie geprezen. Door de digitaliseringsgolf die volgde, zijn veel van bovengenoemde handelingen tegenwoordig in een handomdraai uitgevoerd. Een projectleider rondt nu per jaar vijf tot tien projecten af. Bovendien gaat, door online-overleg, nauwelijks tijd verloren aan reizen.
Kan-ie er mooi nog een paar projecten bij nemen, toch?
Voor een moderne projectleider ligt de geestelijke belasting vijfmaal hoger
Of niet? Hebben we inmiddels het punt bereikt waarop ons werk niet langer beperkt wordt door praktische handelingen, maar door de geestelijke belasting? De projectleider in 1987 moest omgaan met de verantwoordelijkheid voor, zorgen over en het netwerk van een of twee projecten. Voor een moderne projectleider ligt de geestelijke belasting vijfmaal hoger. Stel je voor dat we nog steeds tevreden zouden zijn met twee projecten per jaar. Burn-out zou niet bestaan! Maar we hebben samen de werkdruk verhoogd. Toen wisten we niet beter. Nu wel!
Met de opkomst van AI staan we aan de vooravond van de volgende digitaliseringsgolf. Dataverwerking en rapportage zullen straks nog efficiënter gaan. Als onderzoeker kunnen we daardoor tijd overhouden. Mits we geen extra projecten aannemen! Laten we de gewonnen tijd besteden aan gesprekken met collega’s, inspirerende experimenten of even uit het raam staren. Onze leidinggevenden zullen er niets van merken; er wordt evenveel werk verzet als voorheen. Sterker nog, ze zullen blij verrast zijn door het teruglopende ziekteverzuim en de hoge score in het medewerkers-tevredenheidsonderzoek. Afgesproken?
Edwin Foekema, onderzoeker Experimentele Eco(toxico)logie