Al goede voornemens voor 2024 bedacht? Ik wel. Niet voor mezelf, maar voor WUR. Stoppen met roken is met de rookvrije campus al gebeurd. ‘Afvallen’ zou gezien het kamertekort misschien niet verkeerd zijn. Maar ik heb voor WUR een origineler voornemen: geef ons vanaf januari transparantie en uitleg over de samenwerkingen met de fossiele industrie.
Een kleine terugblik: op de campus waren bezettingen uit protest tegen de samenwerking van WUR met de fossiele industrie. WUR zou afgelopen zomer een besluit nemen over het wel of niet verbreken van die banden. Een rigoureuze keuze bleef uit: er werd besloten om een adviescommissie extra criteria te laten opstellen voor het wel of niet aannemen van een onderzoeksopdracht of het aangaan van een samenwerking. Nu komt de meest ambtelijke zin uit al mijn 46 columns voor Resource (sorry): die adviescommissie is momenteel haar conceptadvies aan het afronden op basis van input van de openbare consultaties in november, waarna de raad van bestuur ergens in 2024 een beslissing zal nemen over de voorgestelde criteria. Pas in 2025 of zelfs 2026 krijgen we een jaarlijks verslag met uitleg over wat WUR allemaal uitspookt met de fossiele industrie.
Pas in 2025 of zelfs 2026 krijgen we een jaarlijks verslag met uitleg over wat WUR allemaal uitspookt met de fossiele industrie
WUR gaat, zoals je hoort, zeer voortvarend aan de slag met een van de grootste problemen van onze generatie, ahum (nee, ik hoest niet van het roken). De nuance, het zorgvuldig afwegen en het helpen van ‘vieze’ bedrijven om schoner te worden, juich ik toe. Maar waar zal dit in de praktijk op neerkomen?
Als we het hebben over de huidige fossiele samenwerkingen van WUR, gaat het eigenlijk vooral over Shell. De voorgestelde criteria van de adviescommissie gaan er onder meer over of die fossiele partij ‘toegewijd’ is aan het akkoord van Parijs. Volgens een voorgesteld criterium uit het conceptadvies zal een bedrijf als Shell zich waarschijnlijk niet kwalificeren als toegewijd* en dus worden uitgesloten van samenwerking. Maar de grote vraag is: zal er consensus komen over wat ‘toegewijd’ precies betekent?
Er is een enorm populaire truc die iedere topbestuurder kent: ‘strategische ambivalentie’. Dat is een handige tool voor leiders die met tegengestelde meningen en belangen moeten dealen (zoals bij de slottekst van COP28). Hoe doe je dat? Formuleer in algemene wenselijkheden (‘nuance’, ‘geen eendimensionaal antwoord’), schuif het op de lange baan en houd het abstract (‘toegewijd aan Parijs’). Zo kan iedere partij er iets goeds in lezen. Hoewel waarschijnlijk niet met opzet, lijkt WUR zich te bedienen van deze tool.
Beste WUR, kom in januari 2024 met meer transparantie. Informeer ons óók over door Shell gesponsorde hoogleraren. En als WUR het streven naar positieve impact serieus meent, zullen ze voor ieder concreet project een counterfactual moeten construeren: hoe ziet de wereld eruit zonder deze specifieke samenwerking of project? Kan dit onderzoek misschien ook of beter met een andere partij? Hoe liggen de kansen dat er na het weigeren van Shell, een alternatieve partij komt waarmee de gewenste impact ook bereikt kan worden?
Een toereikende verantwoording voor het handelen – wat dat handelen ook is – in een van de grootste problemen van deze tijd lijkt mij niet te veel gevraagd. Alvast een fijne kerst!
* Volgens een voorstel in het conceptadvies worden deze principes gehanteerd voor fossiele bedrijven, om te beoordelen of een bedrijf toegewijd is aan het akkoord van Parijs. Oliebedrijven moeten onder meer een transitieplan publiceren hoe ze in 2050 fossiele activiteiten uitgefaseerd hebben. Shell lijkt niet aan alle criteria te voldoen. Zelf zegt Shell wel toegewijd te zijn aan Parijs.
Steven (25) doet een master Economie en Beleid en loopt (liep) stage bij een onderzoeksinstelling op economisch gebied. Hij slaat graag van zich af op de squashbaan en staat altijd open voor een potje squash en een goed gesprek. Je kan hem hier mailen.
