Foto Shutterstock Het High Seas-verdrag van de VN beschermt in één klap 30 procent van de oceanen. Maar focus niet alleen op de hotspots, zegt hoogleraar Mariene Dierecologie Tinka Murk. ‘Kijk vooral naar het grote ecologische plaatje.’
Wat houdt het verdrag precies in?
‘Er is door 167 landen en de EU een rechtsgeldig instrumentarium afgesproken waarmee de biodiversiteit van de open zee beschermd kan worden. Dit verdrag coördineert ook het werk van de al bestaande internationale organisaties voor visserijbeleid, diepzeemijnbouw en scheepvaart. Die werken nu nog langs elkaar heen. Het verdrag moet nog wel worden geratificeerd. Eigenlijk staat alleen nog maar op papier dat het geregeld gaat worden. Toch is dit een enorme stap voorwaarts. Het geeft aan dat er urgentie wordt gevoeld en het is best bijzonder dat ook China meedoet.’
Wat zijn de criteria voor aanwijzing van beschermd gebied?
‘Veel biodiversiteit zit in gebieden met veel variatie in diepte, temperatuur en nutriënten. De onderlinge verbondenheid van beschermde gebieden is belangrijk. Vergelijk het met ons Natuurnetwerk Nederland. Als walvissen zich op de ene plek voeden en op een andere plek hun jongen grootbrengen, moeten ze veilig van a naar b kunnen. Je moet niet alleen maar beschermen wat nog mooi is, maar wat ecologisch van belang is.’
Dit verdrag gaat over water buiten de 200-mijlzone. Zit de meeste biodiversiteit niet juist binnen die zone?
‘Ook voor die zone is afgelopen december in de Montreal-afspraken vastgelegd dat 30 procent van het eigen land en de eigen zee in 2030 beschermd moet zijn. De afspraken voor de volle zee sluiten daar op aan. En dat is goed; wat binnen en buiten de 200 mijlzone gebeurt, heeft invloed op elkaar. Biodiversiteit houdt zich niet aan landsgrenzen.’
En wie gaat dit allemaal controleren?
‘Dat is een goede vraag. Maar goed, er is nu een overeenkomst en een instrumentarium voor de bescherming, waardoor je landen en mensen beter op hun gedrag kunt aanspreken. Een deel van de opbrengst van uitgegeven vergunningen kan in de organisatie en controle worden gestoken.’
