In Radix wordt de stilteruimte intensief gebruikt, met name door buitenlandse studenten en gastmedewerkers die er willen bidden. Foto Guy Ackermans Waar op de campus kun je terecht om je geloof te belijden? Hoewel WUR politiek en religieus neutraal is, zijn er wel plekken waar je je kunt terugtrekken om bijvoorbeeld te bidden. Waar zijn die plekken en voldoen ze aan de behoeften? Resource zocht het uit.
WUR promoot de gebedsruimtes, die ze zelf ’stilteruimtes’ noemt, niet. ‘WUR is een neutrale organisatie. Daarom ondersteunen we geen politieke en religieuze activiteiten en spreken we niet specifiek van bidruimtes’, zegt Joris Fortuin, hoofd Integraal Facilitair Management. ‘Wel bieden we plekken waar mensen zich kunnen terugtrekken.’ De ruimtes zijn wel vrij lastig te vinden, ondervond Resource. Vaak bevinden ze zich verscholen in een zijgang of op een hogere verdieping. Ook moet je maar net weten dat de webpagina Kerken & Contemplatie een overzicht bevat – zij het verouderd. Bovendien moet je in sommige gevallen via de receptie een toegangspas vragen.
EHBO- en kolfkamer
De stilteruimtes hebben diverse doelen. In sommige kun je een powernap doen en in andere ruimtes medische handelingen uitvoeren of bidden. Drie van de zes stilteruimtes zijn ook bedoeld om te kolven. Deze plekken zijn te reserveren via een Outlookagenda.
Fortuin: ‘Per gebouw vult de directie van de kenniseenheid of van andere organisatieonderdelen de plekken in, op basis van de behoeftes van medewerkers.’ Of de ruimtes daadwerkelijk voldoen aan die behoeftes, weten de gebouwbeheerders vaak niet; daar wordt geen onderzoek naar gedaan.
Soms staan er dertig man te wachten om te bidden
Maar Fortuin staat wel positief tegenover een gebruikersonderzoek. ‘Het is alweer even geleden dat we de stilteruimtes inrichtten.’
Ook voor eventuele aanpassingen in de stilteruimtes staan de beheerders en Fortuin wel open. Ze moeten dat dan wel overleggen met de gebouwdirectie en het locatiemanagement. Gebouwbeheerder Marrit Nolten van Gaia heeft wel eens het verzoek gekregen voor een aanpassing: ‘Iemand vroeg om een wasgelegenheid voor voeten. We konden alleen niet zomaar een waterleiding aanleggen.’
Drukte in de Radix-ruimte
Uit een belrondje met gebouwbeheerders blijkt dat het merendeel van de stilteruimtes, afgezien van die in Radix, vrij weinig worden gebruikt. Als we moeten afgaan op de Outlookagenda en de opgehangen geboortekaartjes en babyfoto’s, is kolven de meest voorkomende activiteit. In Radix wordt de stilteruimte wél intensief gebruikt, met name door buitenlandse studenten en gastmedewerkers, vertelt Radix-gebouwbeheerder Sonja Nooy.
Vooral moslims bezoeken de ruimte: er liggen gebedskleedjes en Korans in verschillende talen. En er is een lage wastafel, al is die niet ideaal volgens de gebruikers, omdat de vrouw zich niet kan afzonderen van de man tijdens het wasritueel, waarbij haar hoofddoek af moet. Bovendien kan de vloer erg nat worden. Zaki Ruhyaman, bestuurslid van de Wageningse moslimstudentenorganisatie Avicenna, bevestigt dat veel leden in Radix bidden – vanwege de drukte op de specifieke gebedsmomenten zelfs regelmatig om beurten. ‘Het meest ideaal is om met maximaal vier personen binnen te bidden’, vertelt hij. ‘Maar soms staan er dertig man te wachten, dus nemen we er genoegen mee om met zijn negenen tegelijk te gaan.’ Ruhyaman wil daarom graag meer stilteruimtes op de campus, liefst een in elk onderwijsgebouw. ‘Het kost tijd om tussendoor van bijvoorbeeld Aurora naar Radix te gaan en dat kan stress opleveren. Daarom zoeken onze leden regelmatig gewoon een leeg klaslokaal op. Maar dat is moeilijk als het druk is. Bovendien wil je zelf niet gestoord worden en ook anderen niet storen. En een gewoon lokaal heeft geen geschikte wasgelegenheid of opslagmogelijkheid voor gebedsmatten en Korans. Daarom voldoet de stilteruimte in Orion ook niet.’
Eén dienst per jaar
Christenen hebben ook behoefte aan een aparte gebedsruimte, zegt Linda Juma van de Chrisitan Student Fraction (CSF). Ze heeft er zelfs meermaals om gevraagd. ‘Er zijn maar een paar plekken waar je rustig kan bidden of Bijbelstudie kunt doen.’ Leden van CSF gebruiken daarvoor nu meestal de stilteruimte in de Forumbibliotheek, maar die is volgens Juma vaak bezet. ‘Bovendien zijn andere stilteruimtes vaak ongeschikt, omdat ze ook voor andere doeleinden worden gebruikt. Zo is de ruimte in Radix gedecoreerd met Korans en gebedsmatten. Wij willen een hechte relatie met God alleen.’
Joël Kampen van de Vereniging van Gereformeerde Studenten te Wageningen (VGSW) wil daarnaast een ruimte voor grote gezamenlijke vieringen: ‘Helaas mogen we van de universiteit maar een keer per jaar op de campus samen met alle christelijke studentenverenigingen een welkomstdienst organiseren: tijdens de zomer-AID.’ Volgens Josine van der Horst, studentenpastor bij studentenplatform en -pastoraat Spectrum, stuurt de AID-commissie tegenwoordig aan op een ‘verbredend religieus en spiritueel karakter’ van die welkomstdienst: ‘Daarbij moet ook plek zijn voor moslims en boeddhisten.’
Verder houdt WUR graag vast aan haar seculiere status, vertelt Van der Horst. ‘Daarom houden de christelijke studentenverenigingen hun vieringen buiten de campus, zoals in de Arboretumkerk of de Grote Kerk op de Markt. Andere gezamenlijke activiteiten, zoals Bijbelkringen, vinden plaats in verenigingsgebouwen of bij leden thuis.
Hindoeïstische feestdagen
Aravind Thanikai Arasu is hindoe, maar heeft geen behoefte aan ruimte voor zijn religieuze activiteiten. ‘Ik bid in mijn kamer’, zegt hij. Ook hindoeïstische medestudenten missen volgens hem geen fysieke ruimte. Hij is lid van een Indiase studentenvereniging die in kleine clubjes hindoeïstische feestdagen viert, zoals Diwali en Holi. ‘Die feesten zijn voor iedereen toegankelijk, ook voor niet-hindoes, net zoals in India.’ Al een aantal keer organiseerde de vereniging Diwali en Holi in de Bongerd. ‘Dat wij deze feesten op de Bongerd kunnen vieren, geeft aan dat WUR graag faciliteert dat studenten naar verschillende religieuze en culturele evenementen gaan.
Ook tijdens de winter-AID willen we graag een kerkdienst organiseren
Daar is Henri ten Klooster van de Bongerd het gedeeltelijk mee eens: ‘Wij verbinden ons niet aan de inhoud van de activiteiten. Maar ik vond het Holi-feest meer verbindend in kleur dan in religie.’
Meditatie
Spectrum organiseert twee keer per week een drukbezochte mindfulnessmeditatie voor medewerkers en studenten in de Forumbibliotheek. Dat faciliteert WUR dus wel? ‘Iedereen kan profiteren van mindfulness’, vertelt Ania Ektate, die zichzelf geen boeddhist noemt maar wel de leer van het zenboeddhisme praktiseert. Ze is Spectrum-bestuurslid en verantwoordelijk voor de meditaties. ‘We willen graag een ruimte hebben die speciaal bedoeld is voor meditatie, waarin we ook opbergruimte hebben voor de matten en zitkussens’, zegt ze. ‘Maar de Forumbibliotheek staat erg open voor onze meditaties. Ik denk omdat men inziet dat mediteren helpt tegen stress.’
Steun en scheidslijn
Het studentenpastoraat heeft bij de meeste universiteiten een lange traditie, ook bij WUR. Tot 2012 zat het studentenpastoraat in Duivendaal waar ook tweewekelijkse kerkdiensten werden georganiseerd en Bijbelstudies gehouden. In 2012 ging het studentenpastoraat over in Spectrum en richtte het zich meer op spiritualiteit en minder op uitsluitend christendom. Ook nu zijn er nog drie studentenpastores verbonden aan WUR/. Ze zijn werkzaam bij Spectrum, maar in dienst van de lokale protestantse gemeente, de Protestantse Kerk Nederland en de doopsgezinde gemeente. De pastores zijn er voor iedereen, gelovig of niet. Studentenpastoor Josine van der Horst: ‘Helaas hebben we geen katholieke collega meer, maar wel een zenboeddhistische life coach. We willen er ook graag een imam bij.’ De pastores worden niet betaald door WUR, maar de universiteit betaalt wel de boeken en de kantoorruimte in het Gebouw met de Klok, mits ze het gebouw niet gebruiken voor religieuze activiteiten. Van der Horst: ‘Het is mooi dat WUR ruimte biedt voor onze activiteiten.’
Avicenna-bestuurslidRuhyaman vindt de scheidslijn die WUR trekt soms wel rigide. ‘Als moslimstudentenorganisatie betekenen we óók veel voor mentaal welzijn. Zo organiseerden we laatst met Spectrum een lezing over depressie vanuit het perspectief van de Koran en de Bijbel. Die bijeenkomst hielden we in Thuis, omdat het volgens WUR-beleid niet op de campus kon vanwege de religieuze invalshoek.’ Spectrum gebruikt overigens vaker plekken buiten de campus, vertelt Van der Horst. ‘Een eigen ruimte op de campus zou handig zijn, maar om het laagdrempelig te houden en genoeg ruimte te hebben, wijken we vaak uit naar bijvoorbeeld Thuis.’ Wat meer reclame voor Spectrum mag ook wel, vindt bestuurslid Ania Ektate. ‘Iedereen weet de weg naar de studentenpsycholoog, -decaan of -arts en wij verwijzen studenten ook door naar die instanties. Het zou helpen als WUR op haar beurt doorverwijst naar organisaties als Spectrum.’
