Foto: Udo van Dongen, Bureau Waardenburg Dat blijkt uit een studie van WUR. De Noordzee telt tal van gasplatforms en windmolens. En er komen er nog heel veel bij. Oude constructies moeten volgens internationale afspraken worden weggehaald. Maar ontheffing van die opruimplicht is in sommige gevallen mogelijk. Bijvoorbeeld als het negatief effect op de natuur te groot is.
Blok beton
Dat geldt mogelijk voor de restanten van gasplatform Halfweg, voor de kust van Den Helder. Daar ligt 26 kilometer uit de kust op 25 meter diepte een enorm blok beton op de bodem van de zee. Het is de voet van een platform dat op die plek tussen 1995-2016 gas won. Het platform zelf werd vorig jaar ontmanteld. Wat rest is de voet en de omliggende stenen bedding. Eigenaar Petrogas liet WUR uitzoeken wat het opruimen daarvan betekent voor de natuur.
Zonder dit soort kunstmatige harde substraten is de bodem van de Noordzee een veel armer systeem
Joop Coolen, onderzoeker Wageningen Marine Research
Uit oogpunt van biodiversiteit best veel, blijkt uit de cijfers van hoofdonderzoeker Joop Coolen (Marine Research). Hij en zijn team telden 65 soorten in de monsters die ze namen op de restanten van het platform. In werkelijkheid zijn het er naar schatting 83. Een klein deel is elders in de Noordzee niet op riffen waargenomen. Als alleen de betonnen voet wordt opgeruimd, blijven op de stenen bedding nog 44 van de 65 getelde soorten over.
Het merendeel van die soorten is volgens Coolen niet zeldzaam. ‘Het zijn geen kwetsbare soorten. Ook elders in de Noordzee worden ze op harde ondergrond aangetroffen. Bijzonder is wel de Sabellaria spinulosa, een zandkokerworm, die we hebben aangetroffen. Dat is een rifvormende soort die we van Europa moeten beschermen.’ Qua aantallen springt de zeeanjelier eruit. Zo’n 94 procent van alle biomassa is zeeanjelier.
Oesterriffen
Is dat bij elkaar genoeg reden om de voet van het platform te laten staan? Coolen vindt van wel. ‘Ik vind het een mooie toevoeging aan het ecosysteem. Zonder dit soort kunstmatige harde substraten is de bodem van de Noordzee een veel armer systeem. En vergeet niet: 200 jaar geleden, voor de industriële visserij, waren hier enorme oesterriffen aanwezig. De soortgemeenschappen van toen waren waarschijnlijk op hoofdlijnen dezelfde als die we nu aantreffen.’
Of Petrogas gaat vragen om ontheffing van de opruimplicht is nog niet duidelijk. Volgens Coolen geeft geld daarbij niet de doorslag. ‘Dat zegt het bedrijf tenminste. Opruimen kost geld. Het wordt dit soort bedrijven vaak voor de voeten geworpen dat ze vanwege de kosten niet willen opruimen. Petrogas heeft gezegd dat ze het eventueel te besparen geld aan een goed doel of aan de wetenschap gaan schenken.’
Zie ook dit filmpje over het onderzoek.
