Kleiner snacken, zelfde plezier

Voedingsonderzoeker Ellen van Kleef ondervroeg samen met twee collega’s proefpersonen over hun hongergevoel na het eten van porties chocolade en chips. Haar uitkomsten verschenen in het tijdschrift Food quality and preference. Mensen die van een mini-snack snoepen zijn na een kwartier net zo verzadigd als na een veel grotere portie. Dit blijkt uit een experiment van Van Kleef, universitair docent bij Marktkunde en consumentengedrag. De 100 calorieën die men gemiddeld extra at, een toename van 77 procent, hadden dus geen invloed op tevredenheid en hongergevoel. Voedingsonderzoekers weten al langer dat omgevingsprikkels beïnvloeden hoeveel we eten. Zo eet je meer in een groot gezelschap, van een groter bord of uit een grotere verpakking. 104 Amerikaanse studenten mochten zo lang ze wilden snoepen van drie snacks: chocolade, chips of appeltaart. De helft kreeg een mini-portie, zoals 10 gram chocolade, 10 gram chips of 40 gram appeltaart. De anderen kregen juist een grote portie: 100 gram chocolade, 80 gram chips of 200 gram appeltaart. Op vragenlijsten gaven ze aan hoe sterk hun hongergevoel en verlangen naar eten was. Om het onderwerp te verhullen, leek de proef opgezet als een smaaktest. Na hun vertrek werd het overgebleven voedsel van de proefpersonen gewogen. Van Kleefs resultaat suggereert dat eters net zo voldaan zijn na een kleine portie. Dit kan in potentie helpen om overeten tegen te gaan. Snackporties groeien namelijk al decennia, zowel in Amerika en Nederland. ‘De verpakkingen van drank, chips en koekjes worden steeds groter,’ zegt Van Kleef. ‘Zelfs de plakjes kaas uit de jaren zeventig wogen minder dan nu.’ De toename van snackcalorieën tot een ‘vierde maaltijd’ is zelfs één van de verdachte aanjagers voor de obesitas-epidemie. Omdat studenten maar een kwartier zijn gevolgd is niet duidelijk of later compensatie-effecten optreden. Van Kleef: ‘Het kan zijn dat mensen uit de ene groep na twee of drie uur meer eten.’ Een algemeen probleem is dat de onderzoekspopulatie van louter studenten geen goede maatschappelijke afspiegeling is. Wel kwam bij de Amerikaanse studenten overgewicht regelmatiger voor dan in Wageningen. Dit is een tevens een interessante groep voor verder onderzoek omdat mensen met overgewicht misschien anders reageren.