‘Twintig jaar geleden was er veel hoop; de Berlijnse Muur was enkele jaren daarvoor gevallen. Hoewel sommige ngo’s de conferentie een mislukking noemden, werden er duidelijke ambities geformuleerd over het tegengaan van klimaatverandering en het behoud van biodiversiteit. Er waren ook aanzetten om ambities om te zetten in lokaal beleid. Maar bij terugkeer richtten de politieke leiders zich weer op de korte termijn, terwijl klimaatverandering en biodiversiteit bij uitstek langetermijninspanningen vergen. Internationale normen werken alleen als ze mensen overtuigen – er is geen politie of budgethouder die naleving afdwingt. Bovendien is zo’n top-down benadering alléén niet voldoende, je hebt ook lokaal initiatief en creativiteit nodig om ambities tot een succes te maken. Ik denk dat het daar is misgegaan in de afgelopen jaren. Er was geen mechanisme of communicatie die de globale afspraken aan lokale acties koppelde. Omgekeerd zijn er ook geen goede manieren om de lokale prioriteiten en uitvoeringen terug te koppelen naar globale fora. De rapportages zijn voor dit soort wereldmeetings niet geschikt; de voortgang wordt niet bijgehouden, daar zijn geen richtlijnen voor. Bij gebrek aan onderzoek naar het nakomen van internationale afspraken krijg je weer het bekende patroon van landen die elkaar gaan verwijten dat ze zich niet aan de afspraak hebben gehouden. Je ziet ook geen voortgang, omdat die niet wordt bijgehouden. Zo komt er op Rio +20 een discussie over ‘green economy’, de economie die in het hart van duurzame ontwikkeling staat. De critici noemen dat greenwashing. Zo kom je weer in de oude loopgraven terecht, zonder dat je afspraken en uitvoering via monitoring koppelt.
Rio +20 vervalt in oude loopgraven
Twintig jaar praten over duurzame ontwikkeling op internationale topconferenties heeft weinig opgeleverd, stelt de Wageningse bestuurskundige Sylvia Karlsson-Vinkhuyzen, bij gebrek aan monitoring en communicatie. Karlsson-Vinkhuyzen woonde de Rio-conferentie van twintig jaar geleden bij, was tien jaar geleden in Johannesburg en vertrekt binnenkort naar Rio +20.