‘Statiegeld is effectief ­inzamelsysteem’

‘Ik zie twee tegenstrijdige tendensen’, zegt Gert Spaargaren, hoogleraar Milieubeleid. ‘Nederlanders zijn milieubewust en houden er van om afval apart te houden. Ze scheiden hun afvalstroom: brengen het glas keurig naar de glasbak en houden het plastic afval apart. We gaan zuinig met afvalstoffen om en dat recyclingsysteem is redelijk effectief. We snappen het cradle-to-cradle-principe. Het statiegeld ondersteunt dat. Aan de andere kant ontstaan er nieuwe technieken die het aantrekkelijk kunnen maken voor de industrie om niet te scheiden. We hebben een tijdlang blikjes apart gehouden, maar het bleek makkelijker om die blikjes met een magneet uit de afvalstroom te halen. Dat snappen mensen best. In dat licht kijk ik naar het afschaffen van statiegeld op petflessen. Ik ken natuurlijk niet alle argumenten, maar ik weet dat de inzameling van deze grote flessen de supermarkten veel ruimte kost. Dat kun je echter ook oplossen door ze na inzameling ook gelijk te versnipperen. Zo gebeurt het ook in Duitsland en Zweden, begrijp ik. Statiegeld is een goed functionerend systeem en ik zie geen goede reden om er van af te stappen. Van de andere kant ben ik niet bang dat de maatregel meer zwerfvuil oplevert, zoals sommige critici menen. Nederlanders zijn niet onverschillig over afval, ze willen er op een nette manier vanaf. De gemeenten zijn voor uitbreiding van het statiegeldsysteem. Dat is logisch, want dan hoeven zij het niet in te zamelen. De vraag is steeds: is afvalinzameling een publieke of private verantwoordelijkheid? Zonder statiegeld in de supermarkten krijgt de gemeente meer plastic afval te verwerken. Grootschalige inzameling van afval bij de supermarkten is geen groot succes geworden. Mensen zijn toch meer gewend aan afvalinzameling als publieke dienst. Maar dat heeft wel een prijskaartje voor de consumenten. Ik betaal steeds meer afvalheffing aan de gemeente.’