Wetenschap
Natuur & milieu

Chaos in zonnestelsel oorzaak massa-extincties

Zo eens in de 85 miljoen jaar krijgt het leven op aarde een opdonder. Soorten sterven vrijwel tegelijk massaal uit. Wagenings emeritus Piet van den Noort verklaart met een nieuwe theorie hoe dat komt.

Van den Noort is niet de eerste die dat doet. Talrijke theorieën zijn in de loop der tijd bedacht om al dat uitsterven te verklaren. Maar geen van die verklaringen is afdoende. Agrarisch econoom Van den Noort denkt nu de sleutel te hebben ontdekt: het is de chaos. Zijn uitsterftheorie -met dito formule- verklaart tijdstip, omvang en frequentie van alle bekende extincties. Formule De formule van Van den Noort is in wezen simpel. Volgens hem is er een verband tussen massale uitsterving (L), het aantal soorten (N), het aantal mutaties (M) en desastreuze impacts (I). In formule: L = aN + bM + cI (plus nog een statistische constante). Daarbij zijn mutaties de drijvende kracht. Van den Noort zet zijn ideeën uiteen in het decembernummer van The Journal of Ecology and the Natural Environment. Geremde groei De ideeen van Van den Noort zijn gebaseerd op de theorie van de geremde groei. Zulke groei mondt onder bepaalde omstandigheden uit in instabiliteit en chaotisch groeigedrag. Alleen door voortdurend te muteren kunnen soorten uitsterven voorkomen. Van den Noord toonde dat midden jaren negentig aan in zijn boek Complexity and Survival. Met zijn formule voegt hij daar nu een nieuw hoofdstuk aan toe. Baan Maar er is meer. Van den Noort verklaart ook waardoor die mutaties zo variëren over de verschillende geologische perioden. Dat komt door de chaos in het zonnestelsel. Die zorgt er namelijk voor dat de ellipsvormige baan van de aarde om de zon voortdurend en chaotisch krimpt en uitdijt. Hoe ruimer de baan, hoe zwakker de straling en dus hoe minder kans op mutaties en hoe instabieler de groei. Bovendien neemt bij een ruimere baan de kans op inslagen door meteorieten (de impact in de formule) toe. Dit voert soms tot massa-extinctie. Mars De chaos in het zonnestelsel is daarmee de oorzaak van massa-extinctie. Volgens Van den Noort zijn die schommelingen in de banen van de planeten een bekend verschijnsel uit de astronomie. Hij wijt zelfs het ontbreken van leven op mars en venus aan die chaos. ‘Eventueel leven op die planeten is daaraan ten gronde gegaan. De aarde heeft geluk gehad. Het leven is hier nooit helemaal verdwenen. Dat er geen leven is op mars en venus is in feite een bevestiging van mijn theorie.’ De extinctie-formule verklaart overigens niet alleen gedane zaken. De formule voorspelt, binnen bepaalde grenzen, ook de volgende massa-extinctie. Niet dat we ons daar grote zorgen over hoeven maken. Volgens Van den Noort duurt het nog zeker een jaartje of dertig miljoen.

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.