Gebrek aan groen, meer op vakantie

Dat schrijven onderzoekers van Wageningen, Groningen en het Planbureau voor de Leefomgeving in de online versie van Landscape and Urban Planning. De onderzoekers vonden een opmerkelijk groot verband tussen het aantal overnachtingen buiten de deur en de wandelmogelijkheden in de eigen omgeving. Niet iedereen heeft evenveel mogelijkheden om dichtbij huis groen te wandelen of fietsen. Op het platteland is nou eenmaal meer groen dan in en om de grote steden. Dat zogeheten recreatief tekort kun je (met een model) berekenen. Onderzoeker Sjerp de Vries (Alterra, Centrum Landschap) heeft dat gedaan. Het resultaat is enigszins voorspelbaar: de grootste tekorten zijn in de Randstad. Veruit het grootste deel van ons land heeft geen tekort. Vier nachten Interessanter werd het toen De Vries en collega’s de gegevens naast het vakantiegedrag van mensen gingen leggen. Dan blijkt er een duidelijke relatie tussen elders overnachten en de grijsheid van de eigen omgeving. Nederlanders die het meest grijs wonen, gaan jaarlijks gemiddeld twintig procent (vier nachten) meer op vakantie dan zij die groen wonen. Een gemiddelde Nederlander is jaarlijks twintig nachten op vakantie. De Vries is ‘verrast’ door het effect, dat sterker is dan hij had verwacht. Hij verklaart het effect door compensatiegedrag. Een plausibeler verklaring is er eigenlijk niet. Maar hij houdt nog wel een kleine slag om de arm. ‘We weten namelijk niet zeker waar die extra overnachtingen plaats vinden. Als het om stedentripjes gaat, dan kun je dus die conclusie niet trekken.’ Welzijnstekort De extra overnachtingen kun je volgens de onderzoekers ook interpreteren als een welzijnstekort als gevolg van het wonen in een te grijze omgeving. Over heel Nederland gaat het om twintig miljoen extra overnachtingen, goed voor 500 miljoen euro. De vraag is of zo’n welzijnstekort erg is. De Vries: Het is maar hoe je er tegen aan kijkt. Er profiteert natuurlijk altijd iemand van die extra overnachtingen. Voor het milieu is die extra vakantiemobilitiet niet goed.’ Het is volgens De Vries ook maar de vraag of het welzijnstekort volledig wordt gecompenseerd. ‘Er zijn waarschijnlijk ook mensen die niet in staat zijn het met extra vakantie te compenseren. En dat kan gevolgen hebben voor hun band met de natuur en het draagvlak voor natuurbeleid. Uit ander onderzoek is bijvoorbeeld bekend dat Randstedelingen dertig procent minder recreëren in het groen. Dat geeft te denken.’