Vleesmarkt is geen eenheidsworst meer

Duurzaamheid is het nieuwe credo voor de intensieve veehouderij. Veehouders moeten dierenwelzijn verbeteren, het milieu sparen en minder antibiotica gebruiken. Dat is even wennen, want ze hebben jarenlang alleen op de kostprijs van het vlees gelet. Een karbonaadje is op dit moment goedkoper dan 25 jaar geleden, terwijl arbeid, grond en veevoer duurder zijn geworden en de boeren in milieumaatregelen hebben moeten investeren. Dat is een doodlopende weg, vonden veel sprekers op het jubileumsymposium. De Veetelers bestaan 50 jaar. Legde tot dusverre de overheid eisen op aan de intensieve veehouderij, nu doen supermarkten en belangengroeperingen als Dierenbescherming en Wakker Dier dat. Voorzitter Wyno Zwanenburg van het Nederlands Verbond Varkenshouders ziet dat wel zitten, want alleen zo kunnen de varkenshouders meer beuren voor hun vlees. Daarvoor moeten ze afspraken maken met afnemers in de vleesketen. Zo brachten de Dierenbescherming, Albert Heijn en vleesverwerker Vion in 2010 varkensvlees met het Beter Leven keurmerk op de markt. Dit vlees krijgt 1, 2 of 3 sterren, naarmate het dierenwelzijn beter is. Een groot succes, zegt initiatiefnemer Frank Dales, directeur van de Dierenbescherming. In 2010 werden 7 miljoen productiedieren met dit keurmerk verkocht, vorig jaar 16 miljoen. De welzijnseisen zijn strenger dan de wet voorschrijft en vormen een tussensegment voor consumenten die voor dierenwelzijn willen betalen maar het biologische vlees te duur vinden. Andere supermarkten volgen dit voorbeeld inmiddels en Ahold gaat binnenkort de vervolgstap zetten: alle vlees in haar supers moet minimaal 1 ster voor welzijn hebben. Vion, die het Beter Leven vlees levert, slacht niet alleen meer vee. Ze biedt de intensieve veehouders vier ‘marktconcepten’ aan, zegt woordvoerder Marc van der Lee. Veehouders die aan het biologische, welzijnsvriendelijke of gangbare marktsegment willen leveren, moeten aan verschillende eisen voldoen. Meer dierenwelzijn en minder antibioticagebruik leidt tot een hogere kiloprijs. ‘De markt is geen eenheidsworst meer’, zegt Van der Lee. De markt regelt het dus, maar voorman Zwanenburg van de varkensboeren is nog niet tevreden. De Nederlandse consument betaalt weinig voor vlees en van dat bedrag komt ook nog eens weinig bij de veehouder terecht. De winst gaat naar de supermarkten, slachters en voerleveranciers, terwijl de varkenshouders er gemiddeld geld op toe leggen, citeerde hij het LEI. Ook de Dierenbescherming trekt zich dat aan. ‘Veehouders moeten voor kwaliteit gaan en daarvoor betaald krijgen’, stelde Dales.