De conclusie van Dal Belo Leite, promovendus bij Plantaardige Productiesystemen, sluit aan bij eerder onderzoek van Wageningse milieusociologen. Ook die kwamen tot de conclusie dat de teelt van energiegewassen in Brazilië niet ten goede komt van boerenfamilies in achtergestelde regio’s. De milieusociologen weten dat aan de tanende invloed van het Braziliaanse landbouwministerie op de marktondersteuning van biodiesel. Dal Belo Leite concludeert dat productie van energiegewassen in de meeste gevallen niet kan concurreren met voedselgewassen op de boerderij.
Hij onderzocht de energieteelt bij 555 gezinsbedrijven in de Braziliaanse staat Minas Gerais, uiteenlopend van middelgrote (120 hectare) tot kleinere sojatelers, veehouders, tuinbouwers en kleine zelfvoorzienende boeren in een droog en natter gebied. Potentiele energiegewassen als zonnebloem en castor beans (wonderbonen) zette hij af tegen voedsel- of veevoergewassen als soja, mais, gras en tuinbouwgewassen.
Alleen onder specifieke omstandigheden, waarbij overheidssubsidies beschikbaar komen voor het gebruik van kunstmest, machines en pesticiden, was de teelt van energiegewassen lonend voor de niet-sojaboeren in het gebied. Voorwaarde was bovendien dat deze boeren zich hadden verenigd in een afzetcoöperatie en een goede verbinding hadden met de afzetmarkt. Juist de arme en kleinere boeren hadden geen goede vereniging en markttoegang, waardoor de teelt van energiegewassen kleine familiebedrijven geen uitweg biedt uit de armoede.
De bedrijfstypen in het onderzochte gebied die geen voordeel hebben van energiegewassen, komen ook veel voor in het arme noordoosten van Brazilië, constateert Dal Belo Leite. Hij constateert dat de voordelen van het Braziliaanse biodieselbeleid voornamelijk toevallen aan grootschalige sojaboontelers die zijn verenigd in coöperaties, zodat ze de kosten van aankoop en transport kunnen beperken. Zij hebben een marktaandeel van 95 procent.
Joao Dal Belo Leite promoveert op 10 december bij Martin van Ittersum, persoonlijk hoogleraar Plantaardige Productiesystemen.