Luminescentielab naar Atlas

Wallinga is directeur van het NCL, dat hij tien jaar geleden met steun van het NWO oprichtte bij de TU Delft. Luminescentiedatering is nog een tamelijk nieuwe methode, waarmee het tijdstip kan worden bepaald waarop zand wordt afgezet als sediment. De datering maakt gebruik van zwakke lichtsignalen die sommige mineralen (kwarts en veldspaat) in zand afgeven onder invloed van licht. De sterkte van die zogeheten luminescentie houdt verband met de tijd dat het material in de bodem was opgeslagen. Zand is daarmee van nature een soort zandloper. Volwassen De verhuizing van het NCL was volgens Wallinga een voorwaarde voor zijn komst naar Wageningen. ‘Ik zie veel toegevoegde waar van het lab voor het bodemonderzoek in Wageningen. Met deze techniek kun je allerlei bodemprocessen bestuderen, zoals de vorming van bodems, de snelheid waarmee dat gebeurt, verweringprocessen en bewerkingen van grond.’ Met de komst naar Wageningen wordt het NCL volgens Wallinga volwassen. ‘In Delft zaten we in een technische en natuurkundige omgeving. Voor de ontwikkeling van de techniek was dat prima, maar voor de toepassing waren we aangewezen op externe partijen. Hier in Wageningen zitten we in een toepassingsomgeving.’ Terugkijken Luminescentiedatring wordt toegepast in archeologisch en aardwetenschappelijk onderzoek. De methode maakt het bijvoorbeeld mogelijk om rivierafzettingen en strand- of duinafzettingen te dateren. Daardoor is vast te stellen hoe het landschap verandert in de tijd, bijvoorbeeld als gevolg van klimaatverandering of zeespiegelstijging. De methode kan ‘terugkijken’ van enkele tientallen tot honderdduizenden jaren. Doka Wageningen UR heeft volgens Wallinga flink geinvesteerd om de komst van zijn lab mogelijk te maken. Het NCL is gevestigd op de tweede verdieping van Atlas, waar een soort doka-achtige omgeving is gecreeerd die nodig is voor de metingen. Het gebruikte signaal van de zandkorrels wordt namelijk door zonlicht ‘gewist’. Het NCL is een samenwerking van verschillende universiteiten -waaronder Wageningen UR- , Deltares en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het lab werkt daarom niet alleen voor Wagenings onderzoek, maar ook voor de andere NCL-partners en externe gebruikers zoals archeologische opgravingsbedrijven.