Dolf Weijers
hoogleraar Biochemie en lid van de Jonge Akademie van de KNAW
‘NWO gaat zo efficiënt mogelijk om met te weinig geld. Tegenwoordig wordt ruim driekwart van alle voorstellen beoordeeld als subsidieerbaar terwijl er maar zo’n 10 procent wordt toegekend. Daar knelt het. Voor commissies is het verschrikkelijk moeilijk om te kiezen tussen geweldige, nog geweldiger en iets minder geweldige voorstellen. Dat zorgt voor arbitraire beslissingen. Totdat er serieus meer geld naar open competities gaat, zie ik geen fundamenteel andere manier voor verdeling. Wanneer je het geld door de universiteit laten verdelen zal daar net zo goed kritiek op komen. Dat gebeurde in het verleden ook. Ik weet dus niet of dat een beter alternatief is.’
Cees Leeuwis
hoogleraar Communicatie en innovatie studies:
‘Ik ben het eens met de kritiek op NWO. Het selectieproces is een duur spektakel met commissies en interviews zonder veel meerwaarde. Als de verschillen tussen de onderzoeksvoorstellen klein zijn, vind ik ‘loten’ een charmant idee. Los daarvan denk ik: geef een deel van het NWO-geld terug aan de universiteiten. Dat zou goed zijn voor het onderzoek. Vroeger werd je als wetenschapper geacht om 40 procent van je tijd aan onderzoek te besteden. Inmiddels moet je die 40 procent inverdienen met het schrijven van onderzoeksvoorstellen en haal je dat alleen als je veel aio’s begeleidt. Er wordt nauwelijks nog structureel onderzoek gefinancierd, de balans is helemaal doorgeslagen.’
Emely de Vet
uhd bij Strategische communicatie
‘Het proces is eerlijk maar wel heel omslachtig. Veel mensen schrijven een aanvraag terwijl slechts weinigen gehonoreerd kunnen worden. Ook is het lastig dat kennisbenutting steeds zwaarder meeweegt in de verdeling. Ik vind dat een compleet andere expertise en je mag niet verwachten dat elke wetenschapper die beheerst. Een voorstel moet wetenschappelijk goed zijn en het voelt ongemakkelijk om beoordeeld te worden op zaken daarbuiten.’
Gerlinde de Deyn
uhd bij bodemkwaliteit:
‘Het zijn vooral de potten met geld die groter moeten worden. Ik heb in commissies gezeten die veel meer goede voorstellen kregen dan we konden financieren. Je trekt dan een arbitraire lijn: Nummer een tot en met drie krijgt geld terwijl nummer vier en vijf niet minder zijn. Daar wringt voor mij de schoen het meest. Bovendien vraag je je af hoe efficiënt we bezig zijn. Kijk naar de hoeveelheid tijd die in dit systeem gaat zitten. Tijd van commissieleden die het als service doen naast hun werk, maar ook tijd van onderzoekers die voorstellen schrijven.’
Bart Thomma
hoogleraar Fytopathologie
‘Je kunt het nodige aanmerken op de manier waarop NWO het geld verdeelt. Zo is er regelmatig discussie over de vraag of het systeem van peer review ruimte schept voor vriendjespolitiek. Bovendien spelen ongewenste factoren een rol, zoals de samenstelling van een commissie en de overtuigingskracht van de individuele commissieleden. Toch geloof ik dat de verdeling overall vrij fair verloopt. Zelf zie ik bovendien geen alternatief voor NWO. Wanneer je universiteiten laat selecteren krijg je dezelfde problemen.’
Jeroen Candel
voorzitter Wageningen PhD-Council
‘Ik heb zelf niet met NWO te maken gehad maar ik hoor veel onvrede over de focus van NWO op excellentie. Wat is dat, excellentie, en hoe beoordeel je die? Daar komt bij dat de vele beoordelingscommissies veel geld kosten. Ik denk dat je dat geld beter direct aan de universiteiten kunt geven, die kunnen het beter beoordelen. Koppel de financiering bijvoorbeeld aan tenure track.’
Jos Engelen
voorzitter van NWO:
‘Veel van de kritiek vloeit voort uit het feit dat de financiering voor wetenschappelijk onderzoek krap, te krap is. In de eerste geldstroom én de tweede geldstroom. Dat betekent dat NWO meer goede aanvragen voor onderzoek krijgt dan waar ze budget voor heeft. NWO is niet doof voor de roep om haar procedures te optimaliseren. Het afgelopen jaar heeft NWO gewerkt aan de voorbereiding van de nieuwe strategie voor 2015-2018. Onderdeel daarvan is om samen met de universiteiten in te zetten op een reductie van de lasten voor wetenschappers – aanvragers én beoordelaars. Leidraad daarbij blijft dat NWO haar middelen uitzet in competitie op basis van kwaliteit en peer-review.’
Dit is een deel van een langere reactie die Jos Engelen gaf op de vraag van Resource. Lees voor de rest verder online op resource.wageningenur.nl/nl/organisatie/show/Uitgebreide-reactie-NWO.htm