Greenpeace probeerde vandaag het lossen van olie uit de Russische Pechora Zee in Rotterdam tegen te houden. De Oeljanov is niet de eerste olietanker die olie uit het Noordpoolgebied aflevert in de Rotterdamse haven. Sinds 2008 wordt er al olie gewonnen in het koude noorden van Rusland en afgeleverd in de grootste haven van Europa. Wel vervoert de Oeljanov een van de eerste ladingen olie van het Russische olieplatform Prirazlomnaya dat vorig jaar nog was bezet door Greenpeace, waarna de actievoerders werden vastgehouden door de Russische overheid.
Hoe het ondertussen is gesteld met de risico’s van olieboringen en milieukwaliteit rond de Noordpool, kan Bas Bolman, trekker van het Arctisch Programma binnen TripleP@Sea, nog niet zeggen. Het PhD onderzoek om met behulp van schelpdieren de milieukwaliteit rond boorplatforms in de Barentsz Zee in de gaten te houden, is bezig, maar er zijn nog geen resultaten. Dat geldt ook voor het onderzoek naar een nieuwe methode om olieverontreiniging onder arctische condities op te ruimen. In het laboratorium ziet dat er goed uit, maar voor de stap naar veldtesten wordt nog financiering gezocht. Het onderzoek vindt plaats samen met Noorse kennisinstellingen.
De gangbare methode bij de bestrijding van een olieramp is het oplossen van de olie met behulp van dispergeermiddel. Uit onderzoek van hoogleraar Tinka Murk in de Golf van Mexico is echter gebleken dat de dispergeermiddelen leiden tot een dikke giftige laag smurrie op de zeebodem. Daardoor groeien er op die plek nauwelijks nog vislarven. Wageningen UR onderzoekt op dit moment een alternatieve opruimingstechniek, om snel olie in water te absorberen met ecotech schuim. Dit schuim zou olieverontreinigingen in koud water en op ijs ook goed absorberen. ‘We willen graag op kleine schaal onder koude omstandigheden een olieramp nabootsen, zodat we de effectiviteit van de middelen onder arctische omstandigheden kunnen uittesten in mesocosms. Dat zijn nagebootste ecosystemen onder gecontroleerde omstandigheden. Maar die kosten veel geld’, zegt Bolman. Hij zoekt dus financiers voor dat onderzoek.
Tot nu toe zijn er nog geen grootschalige olierampen geweest in het noordpoolgebied. Maar tijdens de winning en het transport van de olie is de kans op een olieramp groter in het poolgebied dan in de Noordzee, zegt Bolman. Mist, sneeuw, extreme kou, storm en langdurige duisternis maken de oliewinning complex. Ook het opruimen van een olieverontreiniging is een grote uitdaging, omdat de olie stroperiger is. Bovendien maakt de ijszee een olieramp extra gecompliceerd.