Oost-Azië staat voor een race tegen honger en ondervoeding, voorspelde de VN-organisatie FAO deze week op een conferentie in Mongolië. Steeds vaker mislukken oogsten door droogte en overstromingen. Om hun bevolkingen te kunnen voeden, zullen sommige landen in Azië en rond de Stille Oceaan de voedselproductie halverwege deze eeuw met meer dan 70 procent moeten hebben opgevoerd. De afgelopen twintig jaar lag de jaarlijkse groei van de productie van graan en rijst tussen de 0,6 en 0,8 procent. Om de wereld de komende decennia van voldoende voedsel te voorzien is jaarlijks een stabiele productiegroei van 1 procent nodig, aldus de FAO.
‘Maar de productie is maar een van de vier pijlers van voedselzekerheid’, zegt Maja Slingerland van de leerstoelgroep Plantaardige productiesystemen, die veel onderzoek verricht in Azië en Afrika. ‘Naast de productie gaat het ook om de toegang tot voedsel – denk aan koopkracht en markten. Ten derde gaat het om de waarde van voedsel – de kwaliteit en nutriënten – en ter vierde om stabiliteit en robuustheid van het voedselsysteem. Je kunt dus niet zomaar veronderstellen dat een achterblijvende productie tot ondervoeding leidt, want je kunt dat voedsel ook inkopen op de wereldmarkt, zoals de Arabische landen doen. Vergeet ook niet dat er nu circa 1 miljard mensen ondervoed zijn terwijl er voedsel genoeg geproduceerd wordt. Het is dus misleidend om honger steeds voor te stellen als een productieprobleem.’
$$Maar dan kan toch nog wel een voedseltekort ontstaan in bepaalde regio’s?
‘Zeker, maar de vraag is steeds of dat wordt veroorzaakt door een te lage lokale productie. We kunnen op wereldschaal de vraag naar voedsel opvangen. Het absolute aantal voedselonzekere mensen in Oost-Azië is nog hoog, maar het percentage ondervoede mensen is gedaald van 21% in 1992 tot 12 % in 2012, terwijl de be volking gegroeid is. En het gat tussen de potentiele en de actuele productie is op vele plaatsen groot, zodat er in principe voldoende ruimte is om veel meer te produceren, ook in Azië. Maar het dichten van deze yield gap heeft alles te maken met sociaaleconomische factoren en het landbouw- en handelsbeleid. Deze factoren lijken mij minstens zo belangrijk voor de toekomstige voedselvoorziening als het instabiele klimaat. Als we deze yield gaps dichten, dan kunnen we veel meer dan 9 miljard mensen voeden.’