Foto: Shutterstock Zo blijkt uit een steekproef onder 1500 consumenten, die werd uitgevoerd door onderzoekers van Wageningen Food & Biobased Research in samenwerking met het Voedingscentrum. Tussen 8 en 17 mei vulden consumenten een vragenlijst in over hun voedselverspillingsgedrag tijdens de lockdown-periode in vergelijking met de periode daarvoor.
Als mensen vaker thuis eten en meer tijd besteden aan koken, maken ze makkelijker restjes of kliekjes op
Gertrude Zeinstra, onderzoeker bij Wageningen Food & Biobased Research
‘Iets meer dan een kwart (26 procent) van de respondenten gaf aan minder voedsel te verspillen dan voor de lockdown’, zegt Gertrude Zeinstra, onderzoeker bij Wageningen Food & Biobased Research. Het merendeel (ongeveer 70 procent) verspilde evenveel als voorheen en een kleine vijf procent gaf aan meer te verspillen. De onderzoekers vonden een aantal mogelijke verklaringen waarom een kwart van de respondenten minder voedsel verspilde.
Beter plannen en meer tijd
Zo gaf 40 procent van de deelnemers aan tijdens de lockdown minder vaak boodschappen te doen. ‘Daarnaast planden ze hun aankopen beter’, zegt Zeinstra. ‘Ruim een kwart maakte vaker boodschappenlijstjes en een derde van de mensen deed minder vaak impulsaankopen. Verder sloeg men langer houdbare producten in zoals blikgroenten, pasta en afbakbroodjes.’
Het is voor ons interessant dit onderzoek te herhalen als alles weer “normaal” is: zijn deze covid-19-gedragsveranderingen blijvend?
Door het sluiten van de cafés, restaurants en bedrijfskantines aten mensen vaker thuis. Ruim 28 procent gaf aan vaker te koken en 27 procent probeerde vaker nieuwe recepten uit. Bovendien besteedde 21 procent meer tijd aan het koken van de maaltijd. Zeinstra: ‘Als mensen vaker thuis eten, meer tijd besteden aan koken en nieuwe recepten proberen, dan kunnen ze makkelijker restjes of kliekjes opmaken, wat mogelijk de lagere verspilling verklaart.’
Ook was 20 procent zich meer bewust van wat ze op voorraad hadden, mogelijk omdat ze tijdens de lockdown hun voorraadkast en koelkast beter georganiseerd hadden.
Verder bleek dat onverwachte gebeurtenissen, een belangrijke oorzaak voor verspilling, tijdens de lockdown minder optraden bij een derde van de respondenten. Zeinstra: ‘Denk aan een last-minute plan om toch uit eten te gaan of een vriend die onverwachts langskomt, waardoor je besluit eten te bestellen omdat je restje nog maar voor één persoon is.’
Houdbaar
Zeinstra is deels verrast door de uitkomst. ‘We hadden van tevoren bedacht dat het twee kanten op kon gaan. Aan de ene kant raakten supermarkten leeg en verwachtten we dat mensen extra bewust met voedsel om zouden gaan. Aan de andere kant werd er veel gehamsterd met het risico dat mensen meer zouden inkopen dan ze op zouden kunnen. Het is nog niet met zekerheid te zeggen waar dit op de lange termijn naartoe gaat. Krijgen mensen bijvoorbeeld die lang houdbare producten die ze hebben gehamsterd wel op? Of verdwijnen die alsnog ín de prullenbak?’
Met deze inzichten kunnen wetenschappers interventies ontwikkelen om gedragsverandering bij consumenten teweeg te brengen. ‘We zien bijvoorbeeld dat het maken van boodschappenlijstjes verspilling vermindert en dat als mensen meer tijd besteden aan het koken van de maaltijd en flexibeler zijn met de recepten, ze ook beter in staat zijn hun restjes op te maken. Het is voor ons interessant dit onderzoek te herhalen als alles weer “normaal” is: zijn deze covid-19-gedragsveranderingen blijvend?’
Is bekend of dit opweegt tegen de verspilling door plotselinge sluiting van restaurants e.d.?
Dat weten we niet. Ons onderzoek richtte zich op Nederlandse huishoudens; consumenten. We hebben geen data verzameld bij de restaurants in dit onderzoek.