Veel kassabonnen bestaan uit hittegevoelig papier dat bisfenol-A bevat. Deze stof fungeert als ‘ontwikkelaar’ en zorgt dat aangebrachte inkt bij verhitting zichtbaar wordt. In ons lichaam heeft bisfenol-A echter hetzelfde effect als het vrouwelijk geslachtshormoon oestradiol waardoor de hormoonhuishouding ontregeld kan raken. Vooral zwangere vrouwen lopen risico, aangezien embryo’s het meest gevoelig zijn voor de verstorende werking.
De ‘groene’ economie kan echter voor alternatieven zorgen. In biomassa zitten chemicaliën die bisfenol-A kunnen vervangen in kassabonnen, stelt Daan van Es, DLO-onderzoeker bij Food & Biobased Research. Wel is er eerst onderzoek nodig naar de economische en praktische haalbaarheid. Als mogelijke kandidaat noemt Van Es galluszuur, een stof die wordt gewonnen uit houtsnippers. Het is daarmee een goed voorbeeld van de ‘biobased economy’. Hierin worden chemicaliën en materialen uit biomassa gemaakt in plaats van fossiele brandstoffen.
Het Wageningse rapport hoort bij een Europees traject dat zoekt naar alternatieven voor bisfenol-A. Van Es is negatief over veel van de tot dusver voorgestelde vervangers. Deze zouden nog te veel lijken op bisfenol-A en hoogstwaarschijnlijk dezelfde schadelijke neveneffecten hebben. ‘Dat is het paard achter de wagen spannen’, zegt Van Es. ‘Alleen het gebruik van compleet andere stoffen lijkt me haalbaar.’
Europese autoriteiten steggelen al langer over de vraag hoe gevaarlijk bisfenol-A exact is. In januari publiceerde voedselveiligheidsorganisatie EFSA nog een nieuwe risicobeoordeling. Hieruit bleek dat voedsel slechts lage concentraties bevat die ongevaarlijk zijn. Wel bestaan er nog vraagtekens over andere blootstelling aan bisfenol-A, zoals in kassabonnen. Hierover bestaat nog te weinig onderzoek.
Foto: Ben Osteen