De nieuwe promotieopleidingen zijn goedkoper voor universiteiten, omdat ze de student-promovendi niet in dienst nemen en ze geen sociale premies hoeven te betalen. Sommige universiteiten lobbyen al jaren voor deze vorm van promotieonderwijs, die in het buitenland gebruikelijk is. Het kabinet komt nu over de brug met een experiment, waaraan tweeduizend promovendi mogen meedoen. Het kabinet hoopt dat universiteiten op deze manier meer promovendi kunnen opleiden en bovendien beter onderwijs verzorgen voor promovendi.
Jeroen Candel, voorzitter van de PhD Council van Wageningen UR, is fel tegen de proef. Volgen Candel horen promovendi volwaardige medewerkers van de universiteit te zijn. ‘Promovendi spelen een cruciale rol in het uitvoeren van de kerntaken van de universiteiten. Ze doen een groot deel van het onderzoek, begeleiden studenten en geven onderwijs. Hier staat al bepaald geen riant salaris tegenover. Het afnemen van sociale zekerheid en pensioenopbouw vinden we dan ook onrechtvaardig en ongepast.’
Het is belangrijk om promoveren aantrekkelijk te houden
Johan van Arendonlk
Veel zorgen hoeft Candel zich overigens niet te maken. Dean Johan van Arendonk, hoofd van de onderzoeksscholen, voelt niks voor ‘het degraderen van promovendi van medewerker naar student’. ‘Promovendi dragen wezenlijk bij aan de wetenschappelijke prestaties van Wageningen UR. Het is belangrijk om promoveren aantrekkelijk te houden en daarbij past een aanstelling als wetenschappelijk medewerker.’
Het experiment biedt daarentegen volgens Van Arendonk wel aanknopingspunten voor de bestaande promovendi die met een beurs hier werken. Daarvan kent Wageningen er een groot aantal. Het gaat hier onder meer om de sandwich-PhD’s die met een beurs uit het land van herkomst hier promoveren. Voor die beurspromovendi zal Wageningen volgens Van Arendonk aan het experiment deelnemen om ‘zaken nog beter te regelen’.
Universiteiten krijgen veel vrijheid in de manier waarop ze het experiment vorm geven. Zo mogen ze ook driejarige trajecten of juist vijfjarige trajecten aanbieden, al verwacht minister Bussemaker (OCW) dat de promotieopleidingen in de regel vier jaar zullen duren. Eén van de vragen die het experiment moet beantwoorden is of de promotoren een verschil in kwaliteit zien tussen student-promovendi en werknemer-promovendi.