Foto: David Vroom
Die nalatenschap (of legacy) van planten kun je op allerlei plekken zien. Denk aan het bodemleven. Planten creëren omstandigheden waar specifieke schimmels en bacteriën – positief en negatief – wel bij varen. En bepalen zo welke soorten ergens leven. Ook hebben planten invloed op de hoeveelheid organische stof in de bodem. De Deyn is benieuwd hoe deze wisselwerking tussen plant en bodem exact werkt. Ze wil hierbij dieper inzicht krijgen dan generalisaties als ‘diverse beplanting is gunstig’.
Fundamentele inzichten zijn vervolgens ook te gebruiken in de landbouw. Nalatenschappen beïnvloeden bijvoorbeeld de groei van nieuw aangeplante landbouwgewassen. Voor boeren is het handig dit proces te begrijpen. De Deyn bestudeert legacies sinds enige tijd ook uit de lucht. Met remote sensing, waarneming met satellieten, hoopt ze in een vroeg stadium – voordat dit met het blote oog mogelijk is – te zien of plantengroei op bepaalde bodems achterblijft.
Time-lapsefilmpjes
Ondertussen werkt De Deyn ijverig aan haar eigen wetenschappelijke erfenis. Zo is ze een van de redacteuren van de Global Soil Biodiversity Atlas. Een recent gepresenteerd standaardwerk dat al het leven in de bodem, van schimmels en bacteriën tot wormen en mollen, in kaart brengt. Ze is sowieso bijzonder actief met outreach, het bereiken van het (algemeen) publiek. Zo is De Deyn actief bij het Science Café Wageningen, hielp ze Bill Gates te strikken voor College Tour. Ook maakt ze met een kunstenaar time-lapsefilmpjes van het bodemleven.
Waarom ze zich al dat werk op de hals haalt? ‘Dat vraag ik mezelf ook wel eens af?’ grapt ze. De belangstelling voor de bodemfilmpjes leidt De Deyn terug naar de eerste keer toen ze onder een microscoop zag hoe een aaltje een wortel had aangetast. ‘Een echt wow-moment.’ Ze wil iedereen zo’n blik in het bodemleven geven. En op het filmpje kun je zien hoe het allemaal samenhangt, op welke schalen processen zich afspelen en hoe dit over de tijd verloopt.
Politici
Voor een deel moet ze ook wel. Het publiek, maar ook politici, denken maar weinig aan de bodem. Alle positieve effecten worden gezien als vanzelfsprekend. ‘En zelfs voor ingewijden zijn de filmpjes interessant’, zegt De Deyn. ‘Veel collega-onderzoekers hebben deze dieren, interacties en processen nog nooit in actie gezien.’
Astronaut krijgt atlas bodemleven
Kijken naar wortels die groeien
Bodem vaart wel bij diverse plantengroei