‘In landen als Mexico kan de inname van ijzer voldoende zijn, maar de absorptie is het probleem. Ook het type ijzer maakt uit.’ Foto Caroline Attwood/Unsplash Na de puberteit komt depressie bijna twee keer zo vaak voor bij meisjes dan jongens. Arli Zarate Ortiz verdiepte zich in het verband tussen voeding en symptomen van depressie onder tienermeisjes in Mexico. ‘Het is een onderbelichte groep in gezondheidsstudies: we zien pubers als gezonde mensen.’
Met de aanvang van puberteit krijgen twee keer zoveel meisjes als jongens last van depressie. De aanvang van menstruatie (menarche) valt samen met het begin van depressieklachten, stelt Arli Zarate Ortiz, onderzoeker bij Humane Voeding en Gezondheid. Naast biologie en sociale factoren, kan voeding een belangrijke rol spelen. Slechte voeding kan leiden tot overgewicht en obesitas, maar ook tot een tekort aan ijzer.
IJzer
IJzertekort kan samenhangen met depressie, ontdekte Zarate Ortiz. Uit haar vragenlijsten onder ruim vierhonderd Mexicaanse tienermeisjes bleek dat ruim de helft van de tieners als (zeer) waarschijnlijk depressief scoorde. Bloedanalyse bij dezelfde groep wees uit dat meisjes met ijzertekort meer kans op depressie hebben.
Ze ontdekte ook dat meer Mexicaanse meisjes (13 procent) dan jongens (7 procent) kampen met bloedarmoede. Bloedverlies tijdens de menstruatie is een mogelijke verklaring. Daarnaast hebben meisjes met vroege menarche een grotere kans op obesitas. De ontstekingen die obesitas veroorzaakt, kunnen ook leiden tot ijzertekort.
Westers eetpatroon
Obesitas gaat gewoonlijk gepaard met een milde ontstekingen die de absorptie (opname) van ijzer beïnvloeden. ‘In landen als Mexico kan de inname van ijzer voldoende zijn, maar de absorptie is het probleem.’ Ook het type ijzer maakt uit. Dierlijke producten bevatten heemijzer dat beter opneembaar is dan ijzer uit plantaardige producten. Zarate Ortiz analyseerde de dieetpatronen van 7380 Mexicaanse tieners. Pubers met een westers eetpatroon hadden vaker overgewicht of obesitas en bloedarmoede. Ook een plantaardig dieet vergrootte de kans op overgewicht. ‘Dat is specifiek voor Mexico: we eten veel groente en fruit, maar de groente doen we in de frituur en fruit eten we met suiker.’
Taboe
In Mexico kun je met een voedingstekort naar de huisarts voor supplementen, maar dat gebeurt zelden. ‘Mensen zijn zich niet bewust van symptomen van ijzertekort. Bij een symptoom als vermoeidheid zul je eerder denken dat je teveel gewerkt hebt dan dat je naar de dokter gaat.’ Ze hoopt dat haar proefschrift de gezondheid van tieners, ook de seksuele en mentale gezondheid, beter bespreekbaar maakt. ‘Ik zou willen dat er geen taboe op rust. Na de pandemie praten meer mensen over mentale gezondheidsproblemen. Dat is hard nodig. Zelfmoord is de tweede doodsoorzaak onder pubers in Mexico, maar niemand die er iets aan doet.’
