Foto Shutterstock Door de coronacrisis is de wereldhandel verstoord en is er plots een tekort aan papier, fietsonderdelen, computerchips, auto’s, et cetera. Daardoor staat het belang van een robuuste logistiek opeens in de belangstelling. Ook voedingsbedrijven moeten zich beter wapenen tegen tegenvallers in de bevoorrading, zeggen Frans de Ruiter en Sander de Leeuw van de leerstoelgroep Operationele Research en Logistiek. Daarom starten ze op 20 januari een platform voor agrifood supply chain.
De voedselbedrijven zijn goed in staat geweest de ketenproblemen door de coronacrisis op te vangen, zegt hoogleraar Sander de Leeuw, maar dat ging wel met kunst en vliegwerk. Opeens zaten er ongelabelde doppen op frisdrank, omdat de gewenste doppen niet meer leverbaar waren. Tijdens de lock-down kochten Europese consumenten ineens veel meer bier uit blik in plaats van glas, waardoor de logistiek (de supply chain) van blik en glas snel moest op- en afschalen. En door de sluiting van restaurants stortte de vraag naar slagroom in, waardoor de zuivelindustrie andere bestemmingen moest vinden.
Files
‘Maar weinig bedrijven dachten voor de coronacrisis structureel na over de kwetsbaarheden van hun supply chain, iedereen koerste op zo laag mogelijke kosten’, zegt De Ruiter. ‘Maar inmiddels is logistiek een kernelement geworden. Toen mensen toiletpapier ging hamsteren bij het begin van de coronacrisis, stonden niet alleen de schappen in de supermarkten snel leeg, maar was de extra aanvoer van toiletpapier vanuit de distributiecentra ook een opgave. In die centra liggen zo’n 25.000 producten. Als er opeens extra vraag is naar een product, ontstaan files in de magazijnen die je niet verwacht.’
Frietjes
En zo kunnen De Leeuw en De Ruiter nog wel even doorgaan, over het wegvallen van de vraag naar aardappelen omdat er geen frietjes meer werden gebakken in de snackbars, over de run op bakkerijproducten omdat mensen thuis taarten en brood gingen bakken, en over het overschot aan eieren, die gelukkig naar Rusland konden worden geëxporteerd.
Bedrijven moeten meer gaan nadenken over hoe het mis kan gaan
Hoogleraar Sander de Leeuw
Covid heeft de belangrijke positie in de supply chain benadrukt. ‘Bedrijven moeten meer gaan nadenken hoe het mis kan gaan’, zegt De Leeuw. ‘Ze moeten scenario’s gaan maken. Hoe kan ik stilstand van de productie voorkomen, welke grondstoffen en aanvoerroutes zijn daarbij cruciaal? Wanneer valt mijn bedrijf om? En hoe kan ik buffers aanleggen om tegenvallers op te vangen?’ Daarbij gaat het niet alleen om materialen, maar ook om personeel. ‘De beschikbaarheid van personeel bleek tijdens de coronacrisis een probleem. ‘Kantoorpersoneel moest bijspringen in de magazijnen. Het ene moment vielen er ontslagen in de foodservice, het andere moment waren ze weer hard nodig en waren er personeelstekorten.’
Platform
Nu het belang evident is, gaan de onderzoekers een platform oprichten waarin WUR en voedingsbedrijven gaan uitzoeken hoe de voedselketens beter crises kunnen opvangen. De Ruiter denkt daarbij onder meer aan stageplekken voor masterstudenten. Vanuit WUR nemen de leerstoelgroepen Bedrijfseconomie en Operationale Research en Logistiek deel, terwijl de foodbedrijven inmiddels binnendruppelen. Op 20 januari is de eerste bijeenkomst. Meer informatie bij Frans.deRuiter@wur.nl.
