Bacterien gaan afval zuiveren van metaalwinning. Foto: Shutterstock Micro-organismen kun je zowat overal voor gebruiken. Dus waarom niet om afval te zuiveren van vervuilende metalen? Met een veni-beurs op zak gaat Martijn Diender dit kunststukje opvoeren. Hij is een van de zes WUR-onderzoekers die een veni-beurs van 280.000 euro krijgen van onderzoekfinancier NWO voor pas gepromoveerde talentvolle onderzoekers.
Bij de winning van metalen als kobalt, koper en nikkel komt veel metaalrijk afval vrij. Met de gangbare zuiveringstechnieken zijn die waardevolle metalen lastig of niet terug te winnen. Bacteriën kunnen dat wel. Diender is bacteriën op het spoor die dat kunnen terwijl ze leven op koolmonoxide als voedsel. Die combinatie is energetisch gunstig en vergroot daardoor de opbrengst van de zuivering.
Het metaal zet zich tijdens het proces als een laagje af op de buitenkant van de bacterie
Martijn Diender, microbioloog
Metaalionen worden uit afvalwater gehaald door ze te reduceren. De positief geladen deeltjes nemen elektronen op en slaan neer. Die elektronen worden geleverd door het stofwisselingsproces van bacteriën. Bij bacteriën die van suikers leven, gaat die overdracht slecht. Maar met koolmonoxide als substraat wil het een stuk beter lukken.
Bodem
Diender heeft al een paar bacteriestammen gevonden die het trucje kunnen. Het metaal zet zich tijdens het proces als een laagje af op de buitenkant van de bacterie. Samen zinken ze af naar de bodem, waarna het metaal in principe kan worden teruggewonnen. ‘Maar ik richt me vooral op de bacterie’, legt Diender uit. ‘Hoe doen ze dat precies en kunnen we dat beïnvloeden, aanpassen en verbeteren?’
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Naast microbioloog Diender scoort WUR veni’s voor moleculair bioloog Rik Huisman, biochemicus André Kuhn en bodembioloog Marie Zwetsloot, microbioloog Jolien van Hooff en fysisch-chemicus Berend van der Meer. Van Hooff komt van de Universiteit Paris-Saclay. Van der Meer ruilt Oxford in voor Wageningen.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
De toegekende beurzen zijn nog maar een deel van het totaal aan te vergeven veni’s. Door corona en een hack eerder dit jaar zijn alleen de aanvragen voor de natuur- en medische wetenschappen beoordeeld. In april komend jaar volgen nog de toegepaste technische en de sociale wetenschappen voor het jaar 2021. Veni-beurzen zijn een onderdeel van het NWO-Talentprogramma.
