Guido bij dr. Kelder en Co op Radio 1. Afgelopen zaterdag was ik in een uitgestorven UvA-gebouw in Amsterdam voor een uitzending van dr. Kelder en Co op Radio 1. Een leeg onderwijsgebouw heeft altijd iets onheilspellends, dus toen ik mijn stappen hoorde echoën door de gang, was ik extra verheugd met de boodschap dat we weer live les mogen gaan geven.
Ik was uitgenodigd voor het programma omdat ze iets wilden horen over de combinatie van kunstmatige intelligentie en voeding. Gaandeweg de voorbereiding bleek de redactie meer en meer te willen weten over voedingshypes en werd het item meer en meer gedraaid richting hypes en met name richting de -niet gevonden(!) – relatie tussen gluten en hersenaandoeningen. Een van de meest interessante vragen tijdens het interview was ‘waarom wij vanuit Wageningen altijd zo reactief zijn bij dit soort onderwerpen’. Los van de amusante ironie dat ik voor de uitzending gevraagd ben om op een voedingshype te reageren en vervolgens de vraag krijg voorgelegd waarom wij altijd op hypes reageren, is dit voor mij een onoplosbaar probleem.
Gaandeweg de voorbereiding werd het item meer en meer gedraaid richting hypes
Wetenschap is, op uitzonderingen na, een genuanceerd cumulatief proces dat niet met veel bombarie in een media-moment uitmondt. Hypes daarentegen, binnen voeding of daarbuiten, claimen vaak enorme verschuivingen in wereldbeeld of paradigma (‘brood/melk/zetmeel leek altijd een onschuldig voedingsmiddel, maar is de hoofdreden dat je moe/zwak/ongezond bent!’). De hype heeft een korte aantrekkelijke oneliner en is simpel uit te leggen, de ontkenning kost moeite, basiskennis en begrip van relatieve risico’s. Geen wonder dat de media en het publiek dol zijn op hypes, ze zijn het kleine, lekkere tussendoortje waar de wetenschappelijke ontkenning een volkoren-groentemaaltijd is.
Je zou er moedeloos van worden. Toch? Die houding zie ik soms een beetje bij collega’s. Maar mijn reactie is anders: hypes – ook niet-kloppende hypes – vragen om niet-aflatende wetenschappelijke duiding en zorgen voor publiekelijke interesse in wetenschap. Soms leiden ze zelfs tot het herexamineren van onze eigen aannames. Leve de hype. Leve de jacht op de hype!
Guido Camps (37) is dierenarts en postdoc bij Humane Voeding. Hij houdt van bakken, bijen houden en bijzondere dieren.
