Henk van Ruitenbeek: ‘Soms word ik verleid door een beeld. Dan lees ik het verhaal en dan wil ik per se een ezel in de tekening, terwijl ik dan in tweede instantie denk: wat heeft die ezel met dit onderwerp te maken?’ Illustratie: Henk van Ruitenbeek Bijna 40 jaar tekende Henk van Ruitenbeek voor het Wageningse universiteitsblad, de laatste jaren vooral als illustrator van de rubriek Typical Dutch. In deze laatste Resource van het collegejaar verschijnt zijn laatste bijdrage. Redacteur Albert Sikkema vroeg hem wat nou ‘typical Henk’ is.
Hij is inmiddels 67 jaar, maar zegt doodleuk: ‘Ik vind dat ik nog steeds beter word. Ik bedoel: technisch beter, dat ik het idee beter of scherper op papier krijg. Of ik ben handiger geworden, dat kan ook. Ik ben autodidact, ik tekende wat toen ik hier studeerde en toen heb ik op verzoek een bundeltje potloodtekeningen opgestuurd naar de redactie. De vormgever vond die mooi, vooral de potloodstijl denk ik, dus ik mocht artikelen gaan illustreren. Ik had aanvankelijk maar een beperkt repertoire, maar toen moest ik ook onderwerpen illustreren waar ik niets mee had, die moest ik me toen eigen maken.
Ik wil niet iets natekenen, geen gebaande paden volgen
En ik ben gaan leren; ik heb boeken gehaald over techniek om beter vanuit een perspectief te tekenen. Ook gaf ik al mijn tekeningen een naam en een beoordeling, wat ik er zelf van vond. Was de tekening de spijker op de kop of werd ie niet begrepen?
‘Kijk, ik heb natuurlijk een mening. Dus ik begin te tekenen met een mening, maar als ik zie dat daar te veel van uitga, denk ik: ho, dit is iets te makkelijk, dus dan ga ik iets anders tekenen. Of ik word verleid door een beeld. Dan lees ik het verhaal en dan wil ik per se een ezel in de tekening, terwijl ik dan in tweede instantie denk: wat heeft die ezel met dit onderwerp te maken? Of soms wil ik gewoon schoonheid tonen; dat heb ik vooral bij lelijke onderwerpen.’
‘Het ergste wat een redactie mij kan aandoen, is mij een artikel laten illustreren omdat ze er geen foto bij kunnen verzinnen. Zo van: dit is abstract, iets voor een tekening. Dat komt geregeld voor. Ik wil daar niet over klagen, ik heb ook nooit gezegd ‘daar kan ik niets mee’, dat vond ik een nederlaag. Dus dan ging ik er toch mee aan de slag. Vooral artikelen over onderwijsbeleid, reorganisaties en IT-ontwikkelingen waren erg, met veel verhullend jargon. Die moet je drie keer opnieuw lezen; wat staat hier?! Je kunt het jargon op de hak nemen, maar dat is maar één keer leuk.
‘Ik schrijf ook, een column voor een muzikale salon in Wageningen en toneelstukken. In de teksten voor jongerentheater die ik schrijf, gebruik ik graag een paar mooie woorden die de jongeren zelf nog niet kennen, die ik zelf ook niet vaak gebruik. Dat wil ik ook met mijn tekeningen. Ik houd niet van clichés.
Soms wil ik gewoon schoonheid tonen, vooral bij lelijke onderwerpen
Ik wil niet iets natekenen, geen gebaande paden volgen, maar ook geen cartoon maken van bestaande mensen. Maar misschien wil ik het wel niet omdat ik het niet kan. Ik wantrouw mijn eigen drijfveren.
‘Ik krijg best veel reacties op mijn tekeningen voor Typical Dutch, vooral van WUR-medewerkers en inwoners van Wageningen die niet bij WUR werken; die kennen mijn tekeningen. Ik vind het mooi dat ze een compliment geven, ik doe het zelf tegenwoordig ook vaker, met een compliment ga je toch lekkerder door de dag heen.
‘Jaren geleden ben ik gestopt met het signeren van mijn tekeningen, dat gebeurde gewoon zonder dat ik er erg in had. Het is ook niet meer nodig; de tekening is mijn handtekening.’
