Het was een vertederend beeld afgelopen maandag rond een uur of vier op Forum: op meerdere plekken vlogen vrienden elkaar in de armen, slaakten studenten vrolijke kreten en maakte hier en daar iemand een vreugdedansje. Allemaal hadden ze zojuist het nieuws gekregen dat ze volgend jaar op exchange mogen. Van de 562 aanmeldingen waren er ook 78 studenten die niet geplaatst konden worden op hun eerste, tweede of derde keus, zij hielden zich op de achtergrond.
Het concept ‘exchange’ is immers geweldig en moet ook als zodanig geprofileerd worden. Althans, dat is het heersende stigma. En natuurlijk, dat je de kans krijgt een half jaar te studeren op een universiteit in het buitenland, waarbij je de keuze hebt tussen tientallen universiteiten over de hele wereld, is een groot voorrecht. Maar er schuilt ook een gevaar in zo’n stigma: een student is bijna sociaal verplicht om het leuk te hebben op exchange, terwijl er ook altijd wel eens wat tegen zit.
Er bestaan zelfs Instragram-accounts die alle geweldige buitenlandervaringen verzamelen
Net als reizen heeft een uitwisseling van je universiteit een idealistisch labeltje. Internationaal gaan, andere culturen leren kennen en de wereld zien, dat kan alleen maar geweldig zijn. Dat beeld wordt bevestigd door succesverhalen van studenten die op uitwisseling zijn geweest. Ook op sociale media verschijnen posts die laten zien hoe leuk het leven op exchange is. Er bestaan zelfs Instragram-accounts die alle geweldige buitenlandervaringen verzamelen.
Zo is er voor uitwisselingen een stigma ontstaan dat gevoed wordt door sociale media en dat in zekere mate vergelijkbaar is met zoiets als schoonheidsidealen. Tegelijkertijd hoor ik van exchange-gangers ook vaak persoonlijke verhalen over de moeilijke momenten tijdens je half jaar in het buitenland. Op momenten van eenzaamheid, heimwee of simpelweg paniek kan je jezelf aardig tegenkomen. Achteraf is dat leerzaam, maar op het moment zelf ervaar je dat niet zo.
Ik denk dat het goed is om je, als je op exchange gaat, te realiseren dat er onvermijdelijk ook moeilijke momenten gaan komen. Ondanks dat er wellicht een sociale druk is om het voortdurend onverminderd leuk te hebben, moet je je ook schrap zetten voor tegenslagen. Natuurlijk wordt het ontzettend gaaf en eindeloos leerzaam, maar als je je verwachtingen enkel baseert op succesverhalen, kan het alleen maar tegenvallen.