De motor valt uit. Alleen het geluid van de wind raast door. Zonder enige aandrijving is ons speedbootje aan de hoge golven overgeleverd. De motor springt weer aan. Sputtert uit. In een eindeloze reeks van wanhoop en opluchting bereiken we uiteindelijk onze bestemming. Dit was mijn eerste les in redundancy, neem voor de veiligheid minstens twee exemplaren mee van cruciale componenten – in dit geval twee buitenboordmotoren.
Ook de natuur kent z’n dubbele motoren: Functional redundancy. Twee of meer soorten die ongeveer hetzelfde doen, maken een ecosysteem veerkrachtiger. Bijvoorbeeld verschillende soorten koralen die allemaal de structuur van het rif opbouwen door kalkafzettingen. Als één soort uitsterft, omdat het net wat gevoeliger is voor verandering, dan kan het systeem nog wel doordraaien. Dat is een geruststellend idee. Biodiversiteit is daarmee een soort verzekering dat een ecosysteem niet instort. In economische termen kan je denken aan gespreid beleggen waarbij je per sector bij meerdere bedrijven inlegt. Alleen moet je door die overlappende ecologische rollen niet te makkelijk denken: ach laat die soort maar gaan. Daarvoor begrijpen we meestal niet goed genoeg hoe alles werkt. Vooralsnog is de veiligste strategie om een hoge diversiteit aan soorten te koesteren. Ook de bizarre soorten, zoals de dansende pom-pom crab. “Too weird to live, too rare to die”, zou de schrijver Hunter S. Thompson zeggen.
Laten we bij WUR de definitie van een succesvolle wetenschapper verbreden
Binnen het academisch ecosysteem lijken we sterk afhankelijk te zijn van één soort succesvolle wetenschapper. Een soort die competitief is, grote beurzen binnenhaalt en veel publiceert. Deze benadering laat weinig diversiteit aan talenten toe.
Eind 2019 hebben alle universiteiten en onderzoeksfinanciers een helder standpunt ingenomen in de nota Ruimte voor ieders talent, dat aanstuurt op een nieuwe benadering voor het erkennen en waarderen van de diverse rollen die nodig zijn voor een goed functionerend universiteit. Universiteiten zijn dit nu invulling aan het geven en te operationaliseren. Laten we bij WUR de definitie van een succesvolle wetenschapper verbreden, zodat meer mensen zich herkennen in dat beeld. Dit zal niets afdoen aan kwaliteit. Hierdoor zal juist de diversiteit aan soorten wetenschappers toenemen. Zodat de universitaire boot blijft doorvaren, ook in noodweer.
Lisa Becking is universitair docent bij Mariene Dierecologie, onderzoeker bij Wageningen Marine Research en bestuurslid van De Jonge Akademie (KNAW). Ze zoekt naar kunst boven en onder de waterspiegel.