Solanum americanum, de verre neef van de aardappel met resistentie-gen. Foto: WUR. Elk jaar worden er resistentie-genen tegen de aardappelziekte Phytophthora gevonden, maar vroeg of laat weet de ziekteverwekker de resistenties te doorbreken. Engelse onderzoekers hebben nu een sterkere verdedigingslinie gevonden. Minpuntje: het is een genetisch gemodificeerd organisme (GMO).
De truc van de gangbare resistentiegenen in aardappel is dat ze het zogenoemde avirulentie-eiwit van Phytophthora herkennen. Deze herkenning leidt tot de snelle afweerreactie; de plant zorgt voor celdood van de aangevallen plantencellen, waardoor de aardappelziekte zich niet verder kan verspreiden. Maar Phytophthora kan de avirulentie-genen snel muteren, waardoor de aardappel de aanvallers niet meer herkent en de afweerreactie niet optreedt. De meeste van deze resistentiegenen komen uit wilde aardappelsoorten uit de Andes.
Verre neef
Engelse onderzoekers hebben nu een nieuw gen gevonden in Solanum americanum, een verre neef van de aardappel uit de nachtschade-familie. Aardappels met dit gen zijn bestand tegen 19 varianten van Phytophthora, constateerden de Wageningse onderzoekers die aan dit onderzoek deelnamen. ‘Het bewuste resistentie-gen herkent zogenaamde geconserveerde avirulentie-genen van de aardappelziekte. We verwachten dat Phytophthora deze niet zo snel kan veranderen’, zegt onderzoeker Vivianne Vleeshouwers van WUR. ‘Daardoor kan deze resistentie tegen Phytophthora heel breed werken.’
Het bewuste resistentie-gen herkent zogenaamde geconserveerde avirulentie-genen van de aardappelziekte
Vivianne Vleeshouwers
Gmo
De verre neef heeft geen last van Phytophthora en wordt gezien als een ‘non-host’. Daarom zal dit resistentie-gen de aardappelziekte veel langer buiten de deur houden, is de verwachting.
Duurzame resistentie zou leiden tot veel minder chemische bestrijdingsmiddelen in de aardappelteelt. Er is echter een probleem met aardappels met dit gen: het zijn gmo’s. Het resistentie-gen uit de verre neef kan alleen via transgenese in aardappels worden ingebracht. Daarmee ligt de ontwikkeling van deze aardappel in de EU stil, maar kunnen andere landen – de VS en mogelijk ook Engeland na Brexit – er verder aan werken.
Lees ook: